-
wyrzucony pracownik biurowy na schodach z rzeczami w kartonie
Utrata pracy nie oznacza utraty finansowania. Jeśli pracowałeś legalnie, możesz pobierać zasiłek nawet przez 2 lata. Dlatego warto zawczasu zorientować się, na jakie wsparcie można liczyć w przypadku utraty pracy w Norwegii. Nawet w państwie, w którym bezrobocie jest poniżej ekonomicznego progu bezpieczeństwa, równego 5%, można stracić pracę. Znalezienie następnej nie powinno nastręczać wielkich trudności, zwłaszcza gdy ilość bezrobotnych oscyluje wokół 3,5% osób zdolnych do pracy. Niemniej jednak w takim państwie jak Norwegia nawet chwilowa utrata źródła dochodów może poważnie nadwyrężyć domowy budżet.
Kto kwalifikuje się do otrzymania zasiłku?
Instytucją zajmującą się wypłaceniem zasiłku dla bezrobotnych (dagpender) jest NAV. Zgodnie z jej przepisami sama utrata pracy nie jest jeszcze wystarczającą podstawą do otrzymania wsparcia finansowego. Na środki możesz liczyć, gdy dodatkowo spełniasz jeden z dwóch minimalnych warunków:
- w ostatnim roku uzyskasz dochód 1,5-krotnie wyższy od bazowej stawki zasiłku dla bezrobotnych
- uzyskasz w ostatnich trzech latach dochód w sumie 3-krotnie wyższego od bazowej stawki zasiłku dla bezrobotnych
Bazowa stawka zasiłku jest kluczowym elementem norweskiego systemu wspierania osób poszukujących pracy. Każdego roku jej wysokość jest ustalana przez rząd. W oparciu o nią określa się wymiar zasiłku zarówno pod względem jego wysokości, jak i maksymalnej długości jego otrzymywania. Aktualną wysokość stawki bazowej znajdziesz na www.nav.no.
Ze świadczeń NAV możesz również korzystać, gdy liczba Twoich godzin pracy zostanie zredukowana o co najmniej 50%. Gdy spełniasz minimalne warunki, wysokość wsparcia jest wyliczana proporcjonalnie do ilości utraconych godzin.
Na jaki okres są przyznawane zasiłki?
Zasiłek dla bezrobotnych jest przyznawany na maksymalnie 52 lub 104 tygodnie. Długość tego okresu jest uzależniona od wcześniejszych dochodów. Jeśli w ostatnim roku lub średnio w ostatnich 3 latach zarobiłeś co najmniej 2-krotność stawki bazowej, możesz liczyć na blisko dwuletnie wsparcie ze strony NAV. W przeciwnym razie, zasiłek otrzymasz na maksymalnie 52 tygodnie.
Co ważne, po wygaśnięciu któregokolwiek z tych okresów, możesz ponownie aplikować o zasiłek dla bezrobotnych. Otrzymasz go, pod warunkiem że wciąż spełniasz jedno z minimalnych kryteriów.
Co musisz dać w zamian?
Jak świat długi i szeroki nic nie jest za darmo. Dotyczy to również norweskiego zasiłku dla bezrobotnych. Jest on przyznawany przede wszystkim po to, by umożliwić Ci przetrwanie okresu poszukiwania pracy. Dlatego musisz spełnić takie dodatkowe warunki jak:
● natychmiastowa gotowość do podjęcia pracy
● dyspozycyjność w kontaktach z NAV polegająca na uczestniczeniu w programach dla bezrobotnych i stawianiu się na wszystkie wezwania
● gotowość do zmiany miejsca zamieszkania w Norwegii
● gotowość do podjęcia pracy na pełen etat
● aktywność w poszukiwaniu pracy (NAV może wymagać udokumentowania starań)
Jaka jest wysokość zasiłku dla bezrobotnych?
Wysokość Twojego zasiłku zostanie obliczona w oparciu o podstawę zasiłku (uwaga: stawka bazowa zasiłku to nie to samo, co podstawa zasiłku). W zależności od tego które z minimalnych kryteriów spełniasz, podstawę zasiłku oblicza się albo w oparciu o Twój dochód z ostatniego roku, albo w oparciu o Twój średni dochód z ostatnich trzech lat. Dodatkowo uwzględnia się wysokość wszystkich wpłat na rzecz NAV, których dokonałeś w jednym z tych okresów. Pamiętaj jednak, że jeśli Twój dochód przekroczy 6-krotność stawki bazowej, nadwyżka nie będzie uwzględniana przy obliczaniu podstawy.
Gdy już zostanie obliczona podstawa Twojego zasiłku, jego dzienna wysokość będzie równa 0,24% podstawy. Następnie wylicza się tygodniową wysokość wsparcia, która równa jest 5-krotności stawki dziennej. Innymi słowy, z każdego tygodnia NAV płaci tylko za 5 dni. Średnio wysokość wsparcia, które otrzymasz, będzie odpowiadała 62,4% Twoich poprzednich dochodów. Co więcej, wypłacany zasiłek nie może być wyższy niż 90% podstawy.
Podobnie jak Twoje dochody również Twój zasiłek jest opodatkowany. W praktyce oznacza to, że nieustannie wpłacasz środki na rzecz NAV, nawet będąc bezrobotnym. W przypadku ponownego złożenia wniosku o wsparcie finansowe dla poszukujących pracy, każda wpłata na rzecz NAV będzie uwzględniania przy wyliczaniu podstawy Twojego zasiłku.
Na jakie dodatkowe świadczenia możesz liczyć?
Gdy jesteś rodzicem dziecka poniżej 18. roku życia, przysługuje Ci dodatek na wychowanie dzieci w wysokości 17 NOK dziennie. Podobnie jak w przypadku zasiłku dla bezrobotnych, NAV wypłaca dodatek tylko za 5 dni z każdego tygodnia.
Przysługuje Ci również dodatek wakacyjny. Jego wysokość to 9,5% wysokości Twojego rocznego zasiłku dla bezrobotnych przed opodatkowaniem. Dodatek otrzymasz, pod warunkiem że poszukiwałeś pracy przez co najmniej 8 tygodni w ostatnim roku kalendarzowym.
-
zasiłek monety
-
przeglądanie dokumentów
-
bezrobocie ludzie na szkoleniu
Nie lekceważ obowiązku składania karty meldunkowej
Co 14 dni musisz złożyć do NAV kartę meldunkową, w której przede wszystkim informujesz o tym, czy wciąż szukasz pracy. Niewysłanie karty meldunkowej na czas niemal automatycznie skutkuje utratą prawa do zasiłku. Dla NAV karta meldunkowa jest o tyle ważna, że w oparciu o zgromadzone w niej informacje wyliczana jest wysokość wsparcia dla Ciebie.
Co powinno znaleźć się w karcie meldunkowej?
Musisz rzetelnie wypełniać kartę meldunkową. W przeciwnym razie możesz utracić prawo do zasiłku. Dlatego istotne jest, by uważnie przyjrzeć się instrukcji jej wypełnienia. Zgodnie z nią najważniejszymi rzeczami, które powinny znaleźć się w karcie meldunkowej, są:
- ilość przepracowanych godzin, za które Ci zapłacono bądź które były nieodpłatne, ale normalnie pobiera się za nie wynagrodzenie
- ilość przepracowanych sobót lub niedziel oraz ilość godzin przepracowanych wieczorami lub nocą
- ilość dni spędzonych na kursach
- ilość dni, w których choroba uniemożliwiła Ci uczestnictwo programach dla bezrobotnych lub pracę
- ilości dni, w których byłeś nieobecny, np. z powodu wakacji
- oświadczenie, że nadal chcesz być zarejestrowany jako bezrobotny
Szczegółową instrukcję wypełniania karty meldunkowej znajdziesz na www.nav.no.
Pamiętaj, by w raportach nie przekłamywać rzeczywistości na swoją korzyść. Konsekwencją tego może być odcięcie Cię od wsparcia finansowego na 26 tygodni i żądanie zwrotu wszystkich środków, które faktycznie Ci nie przysługiwały.
Inne obowiązki
Choć składanie karty meldunkowej co 14 dni jest Twoim najważniejszym obowiązkiem wobec NAV, musisz również stawiać się na jej wszystkie wezwania. I to niezależnie od tego, czy dotyczą one ofert pracy, czy uczestnictwa w opracowywaniu programu Twojego powrotu pracy. Mało tego, musisz stawić się na wezwanie, nawet jeśli podróżujesz po Norwegii w poszukiwaniu pracy. Jedynym usprawiedliwieniem Twojej nieobecności jest udokumentowana choroba lub… wakacje. Gdy już wyzdrowiejesz lub wrócisz z wakacji, musisz zgłosić się do najbliższego biura NAV tak szybko jak to tylko możliwe. Nie stawiając się na wezwanie NAV, ryzykujesz utratę zasiłku na 4 tygodnie.
Musisz również powiadomić NAV, gdy zamierzasz wyjechać, a nie udajesz się na wakacje. Zanim wybierzesz się w podróż np. w poszukiwaniu pracy, przekaż do NAV wszystkie niezbędne informacje na temat planowanego miejsca pobytu i sposobu kontaktowania się z Tobą. Niezbędne dane kontaktowe musisz dostarczyć również w przypadku, gdy zmieniasz miejsce zamieszkania.
Kiedy czasowo utracisz prawo do zasiłku dla bezrobotnych?
W trakcie trwania okresu, na który został przyznany Ci zasiłek, wypłata wsparcia może być czasowo wstrzymana. Najczęściej tymczasowa utrata zasiłku następuje, gdy:
● otrzymasz wypłatę lub jesteś uprawniony do otrzymania wypłaty za wykonaną pracę. Musi to jednak być wynagrodzenie za pracę na więcej niż pół etatu. Gdy pracujesz w ten sposób przez co najmniej pół roku, automatycznie tracisz status bezrobotnego
● chorujesz – tedy w zamian otrzymujesz zasiłek zdrowotny
● otrzymujesz zasiłek rodzicielski z powodu narodzin lub adopcji
● jesteś na wakacjach – wtedy w zamian otrzymujesz dodatek wakacyjny, który zwykle wypłacany jest na przełomie stycznia i lutego
● bierzesz udział w strajku
● przebywasz zagranicą, zasiłek otrzymasz, gdy powodem opuszczenia Norwegii jest chęć znalezienia pracy w jednym z krajów EEA
NAV zawsze powiadomi Cię o decyzji wstrzymania wsparcia finansowego dla Ciebie, chyba że zasiłek jest niewypłacany z tak oczywistych powodów jak choroba lub wyjazd na wakacje.
-> Jeśli aktywnie szukasz pracy zainteresuje Cię: Praca w Norwegii – ranking branż i stawek <-
Jak złożyć wniosek o nadanie statusu bezrobotnego?
Zarejestruj się na www.nav.no, gdzie znajdziesz wszystkie informacje niezbędne do dopełnienia wszelkich formalności. A do Norwegii wybierzesz się naszym promem przez Szwecję. ;)