Trondheim – dawna stolica wikingów

Trondheim to trzecie co do wielkości miasto Norwegii, zaraz po Oslo i Bergen. W przeciwieństwie do tych południowych metropolii Trondheim leży w środkowej części kraju fiordów, w okręgu Trøndelag, u ujścia rzeki Nidelva. Obecne nazewnictwo stosowane jest dopiero od początku XX wieku – wcześniej miasto kilkakrotnie zmieniało swoją nazwę. Trondheim zachwyca niepowtarzalną historią, zapierającymi dech w piersiach zabytkami oraz niezwykłą atmosferą. Czym wyróżnia się historia miasta i co warto zobaczyć podczas pobytu w Trondheim?

Kaupangen, Nidaros, Trondheim czy Trondhjem?

Miasto zostało założone w 997 roku przez wikińskiego króla Olafa Tryggvasona, który nadał mu nazwę Kaupangen, co oznacza „miejsce targów”. Nazwa ta jednak nie przyjęła się i została wkrótce zmieniona na Nidaros, co można tłumaczyć jako „ujście rzeki Nidy”. Nazewnictwo to obowiązywało aż do późnego średniowiecza, kiedy to miasto zaczęło być nazywane Trondheim, czyli „domem plemienia Trønder”.

Choć mogłoby się wydawać, że to koniec zmian nomenklatury, nic bardziej mylnego. W związku z tym, że Norwegia przez długi czas była związana unią personalną z Danią, zaczęto używać nazwy Trondhjem, która brzmiała bardziej duńsko.

Aby podkreślić historyczne znaczenie miasta, w 1930 roku przywrócono nazwę Nidaros, co spotkało się z dużym oburzeniem ze strony mieszkańców. Zdecydowano więc ostatecznie powrócić do Trondheim i nazwa ta obowiązuje do dziś.

Średniowieczna stolica państwa wikingów

Nidaros było siedzibą norweskich królów, politycznym centrum i stolicą kraju do 1217 roku, kiedy to oficjalnie przeniesiono ją do Bergen. Co ciekawe już w 865 roku, jeszcze przed założeniem miasta, Harald Jasnowłosy został w tym miejscu powołany królem. W latach 1152-1537 roku znajdowała się tu również siedziba katolickiego arcybiskupstwa Norwegii. W 1658 roku Trondheim trafiło na 2 lata pod panowanie Szwecji.

W 1681 roku średniowieczna zabudowa miasta doszczętnie spłonęła w trakcie tzw. pożaru Hornmana, który pochłonął 90% całej zabudowy. Odbudowę Trondheim nadzorował generał Johan Caspar von Cicignon, który zaplanował ją w taki sposób, by uchronić miasto przed przyszłymi pożarami. To właśnie dzięki jego planom Trondheim wyróżnia się na tle innych miast charakterystycznymi szerokimi alejami (np. Monkegaten).

Trondheim – duchowa stolica Norwegii

Z Trondheim związana jest historia św. Olafa II Haraldssona, króla Norwegii (1016-1028), który zasłynął wprowadzeniem chrześcijaństwa i zniesieniem niewolnictwa w kraju fiordów. Po tym jak został zdradzony i musiał oddać władzę Kanutowi Wielkiemu, opuścił kraj i zamieszkał w Nowogrodzie u księcia Jarosława, który zaproponował mu panowanie w Bułgarii. Olaf odmówił i w 1030 roku wrócił do Norwegii, by odzyskać tron.

29 lipca 1030 roku odbyła się bitwa pod Stiklestad (ok. 100 km od Trondheim), gdzie chrześcijańskie wojska św. Olafa zmierzyły się z pogańską armią króla. Przyszły święty zginął w bitwie, prawdopodobnie od trzech ciosów. Mimo przegranej armii chrześcijańskiej efektem bitwy była stopniowa chrystianizacja i zjednoczenie Norwegii.

Po śmierci Olafa zaczęły krążyć opowieści o cudach, jakie miały się dokonywać przy jego martwym ciele – chłop ze Stiklestad pogrzebał Olafa w Trondheim, a gdy po roku odkopano jego zwłoki, okazało się, że urosły mu włosy i paznokcie. Miasto stało się miejscem kultu świętego, a w 1152 roku wzniesiono ku jego czci katedrę Nidaros (Nidarosdomen). Według legendy ołtarz katedry utworzono nad grobem św. Olafa. Do dziś znajdują się tam jego relikwie, a św. Olaf jest oficjalnym patronem Norwegii.

-> Więcej o mitologii nordyckiej przeczytasz tu: Mitologia nordycka – w co wierzyli Wikingowie? <-

Co warto zobaczyć w Trondheim?

Planujesz wycieczkę do środkowej Norwegii? Sprawdź, które miejsca warto wpisać na mapę podróży! Poniżej znajdziesz najciekawsze obiekty turystyczne w Trondheim i okolicy.

Katedra Nidaros

Obowiązkowym miejscem odwiedzin jest wspomniana już katedra Nidaros, wzniesiona w 1152 roku ku czci św. Olafa. Inspiracją do jej stworzenia była gotycka katedra w Canterbury. Nidaros to największa katedra średniowieczna w całej Norwegii, która uległa całkowitemu zniszczeniu podczas pożaru w 1719 roku – udało się ją jednak odbudować z zachowaniem gotyckiego stylu i do dziś stanowi jedną z największych atrakcji turystycznych kraju fiordów. Latem warto wspiąć się na katedralną wieżę, by podziwiać zachwycającą panoramę miasta.

Torvet

Na skrzyżowaniu ulic Kongens gate i Munkegata znajduje się Torvet, czyli centralny plac Trondheim. W tym miejscu znajdziemy pomnik Olafa Tryggvasona – założyciela miasta. Wznoszący się na wysokiej kolumnie pomnik został wykonany przez Wilhelma Rasmussena i odsłonięty w 1921 roku. W okresie zimowym na placu Torvet odbywa się jarmark bożonarodzeniowy.

Pałac Arcybiskupi

Leżący na południe od katedry Nidaros Pałac Arcybiskupi (Erkebispegården) do 1537 roku był siedzibą i centrum administracyjnym arcybiskupa Nidaros. Budowę obiektu rozpoczęto w XII wieku – jest to jedna z największych średniowiecznych budowli kamiennych w całej Skandynawii. Ostatnim mieszkającym tu arcybiskupem był Olav Engelbrektsson, który opuścił stanowisko podczas reformacji. Po reformacji Pałac trafił w ręce duńskiego gubernatora, a na początku XVIII wieku stał się obiektem wojskowym.

Od 1983 roku we wschodnim i południowym skrzydle budynku mieści się Muzeum Pałacu Arcybiskupiego poświęcone historii katedry oraz zawierające znaleziska archeologiczne. Znajduje się tu również Zbrojownia, czyli jedno z najstarszych muzeów w Norwegii, które zawiera imponującą kolekcję broni, a także Muzeum Ruchu Oporu nawiązujące do II wojny światowej.

Dzielnica Bakklandet

Pomiędzy mostami Bakke bru i Gamle Bybro leży dzielnica Bakklandet, która słynie z małych drewnianych domów oraz wąskich uliczek wypełnionych sklepikami i restauracjami. Most staromiejski (Gamle Bybro) to jeden z symboli Trondheim, który wyróżnia się niezwykłą konstrukcją w kolorze czerwonym. Tuż za mostem znajduje się wyciąg dla rowerów, który prowadzi do fortu Kristiansten (Kristiansten festning) wzniesionym w 1681 roku. Niegdyś twierdza służyła do celów obronnych, a dziś jest doskonałym miejscem do podziwiania panoramy Trondheim.

Muzea w Trondheim

W mieście można znaleźć wiele ciekawych muzeów o różnej tematyce. Jednym z nich jest Muzeum Historii Muzyki (Ringve Music Museum), w którym znajduje się kolekcja instrumentów z całego świata złożona z ponad 2000 egzemplarzy. Miłośnicy skansenów powinni odwiedzić Muzeum Ludowe Trøndelag (Trøndelag Folkemuseum), jeden z największych tego typu obiektów w Norwegii, które zostało utworzone wokół średniowiecznego zamku króla Sverre. Znajduje się tu ponad 60 budynków z Trondheim i okolic, a większość z nich pochodzi z XVIII i XIX wieku.

Okolice Trondheim

Jedną z największych atrakcji okolicy jest oddalona o 2 km od Trondheim wyspa Munkholmen. To właśnie tutaj do XI wieku odbywały się egzekucje, m.in. Haakona Sigurdssona Jarla. Na terenie wyspy powstał później jeden z pierwszych klasztorów Benedyktynów w Skandynawii. Znajdują się tu także niemieckie stanowiska obrony artyleryjskiej pochodzące z czasów II wojny światowej. Na wyspę można dostać się łodzią, która kursuje z przystani Ravnkloa. Na miejscu turyści mogą wziąć udział w zwiedzaniu z przewodnikiem.

Będąc w Trondheim, warto też odwiedzić słynne Stiklestad, gdzie w 1030 roku odbyła się bitwa, w której zginął św. Olaf. Najlepiej udać się tu w połowie wakacji, gdyż pod koniec lipca w Stiklestad organizowany jest festiwal Olsokdagene. Główną atrakcją wydarzenia jest widowisko o św. Olafie wraz z inscenizacją słynnej bitwy. Na turystów czeka również średniowieczny targ, dlatego jest to doskonałe miejsce dla miłośników czasów wikińskich. Podczas wizyty w mieście warto udać się także do Muzeum Stiklestad, które składa się ze skansenu oraz wystaw poświęconych historii naturalnej i ruchowi oporu z czasów II wojny światowej. W Stiklestad znajduje się też kościół, który ponoć wzniesiono w miejscu śmierci św. Olafa. Z kolei w lokalnym Centrum Kultury na turystów czeka mnóstwo atrakcji związanych z życiem codziennym wikingów. Nie czekaj i sprawdź nasze rejsy promem do Szwecji!