Trelleborg – co zobaczyć?

Skania to jedna z najlepszych lokalizacji na urlop – dzięki atrakcyjnemu położeniu na południu Szwecji nie trzeba tracić czasu na dodatkowe dojazdy. Ciekawe miejsca w Skanii to między innymi Ystad, Malmö, Lund i Trelleborg. Wizytę w tym ostatnim polecamy szczególnie miłośnikom epoki wikingów – sprawdźmy, co warto zobaczyć w Trelleborgu!

Gdzie leży Trelleborg? Historia miasta wikingów

Trelleborg to małe miasto portowe leżące w południowej Szwecji, w regionie Skania. Ze względu na palmy zdobiące południowo-zachodni wjazd Trelleborg bywa nazywany Palmstaden (Miasto Palm) lub Lilla Miami (Małe Miami).

Kiedy powstał Trelleborg? Historia miasta sięga 1257 roku, lecz jeszcze za czasów wikińskich została tu wzniesiona okrągła twierdza pierścieniowa, tzw. trelleborg – to właśnie od nazwy wikińskiej fortyfikacji pochodzi nazwa miasta. Pierwszy tego typu obiekt został odkryty w Slagelse w Danii i odkopany w latach 1936–1941, a pięć duńskich fortów znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. W szwedzkim Trelleborgu w latach 80. XX wieku znaleziono pozostałości twierdzy pierścieniowej, którą następnie zrekonstruowano – jest to dziś jedna z największych atrakcji tego miasta.

W czasach średniowiecznych najważniejszym obszarem przemysłu w Trelleborgu było rybołówstwo – miasto słynęło przede wszystkim z połowów śledzia. Na utratę statusu Trelleborga w dużej mierze wpłynęli mieszkańcy pobliskiego Malmö, którzy przestraszyli się konkurencji ze strony południowego miasta i złożyli skargę do duńskiego króla Chrystiana IV. W efekcie Trelleborg w 1619 roku utracił prawa miejskie, a tym samym prawo do prowadzenia handlu i rzemiosła. Mimo to w Trelleborgu nadal prowadzono handel, choć nie był on do końca legalny.

W 1875 roku została otwarta pierwsza linia kolejowa na trasie Trelleborg–Lund, a na przełomie XIX i XX wieku w mieście rozwinął się przemysł żeglugowy. W 1897 roku otwarto regularne połączenia promowe pomiędzy Trelleborgiem a niemieckim Sassnitz. Na przełomie wieków rozwijał się również przemysł, a w mieście powstało kilka przedsiębiorstw, w tym istniejąca do dziś firma Trelleborg AB – światowy lider w dziedzinie inżynieryjnych rozwiązań polimerowych.

Osada wikingów w Trelleborgu

Jedną z największych atrakcji miasta jest Trelleborgen, czyli zrekonstruowana osada wikingów z zamkiem, którego pozostałości odkryto w 1988 roku. Trelleborgen jest prawdopodobnie jednym z obiektów zamkowych Haralda Sinozębego (911–987), a według metody datowania radiowęglowego budowla powstała w latach 974–980. Harald był królem Danii oraz Norwegii i zasłynął wprowadzeniem do Danii chrześcijaństwa. Jego następcą był Swen Widłobrody, który miał ponoć stać na czele rebelii przeciwko ojcu – przejął on również zamek w Trelleborgu, który popadł w ruinę, a inne trelleborgi zostały spalone.

Odkopany przez archeologa Bengta Jacobssona obiekt miał wewnętrzną średnicę liczącą 125 metrów i uważa się, że mógł mieć 6 metrów wysokości. Zrekonstruowany zamek w Trelleborgu został otwarty w 1995 roku, a w ciągu pierwszych 12 miesięcy odwiedziło go 40 tysięcy osób. W 2005 roku na terenie obiektu wybudowano amfiteatr. Do kompleksu zamkowego przylega Muzeum Wikingów oraz zrekonstruowane domy. Osada wikingów to miejsce, które pozwala przenieść się w czasie i zobaczyć, jak wyglądał zamek historycznych wojowników.

Na terenie obiektu znajduje się kawiarnia Oden, a odwiedzający mogą obejrzeć wyjątkową wystawę poświęconą epoce wikingów i historii Trelleborgen. W sezonie letnim otwarta jest też farma wikingów, gdzie można spróbować swoich sił w rzemiośle. W drugi weekend po Midsommar odbywa się tu inscenizacja bitwy pod Trelleborgiem.

Największy port Ro-Ro w Skandynawii

Port w Trelleborgu jest największym, a zarazem najdalej wysuniętym na południe portem typu Ro-Ro w Skandynawii. Port Ro-Ro (Roll-on/Roll-off) obsługuje statki towarowe i pasażersko-towarowe, a załadowane samochody i ciężarówki wjeżdżają na pokład na własnych kołach, co odróżnia ten rodzaj transportu od tradycyjnego załadunku i rozładunku. W porcie w Trelleborgu obsługiwana jest znaczna część szwedzkiego eksportu i zagranicznego importu. Obecnie (2024) w czterech korytarzach transportowych między Trelleborgiem a kontynentem europejskim regularnie kursuje 16 promów samochodowo-pasażerskich (Ro-Pax).

Położenie geograficzne Trelleborga, oddalonego zaledwie 85 km od granicy z Niemcami, stwarza doskonałe warunki dla dużej częstotliwości połączeń promowych. Port w Trelleborgu obsługuje około 34 przyjazdów i odjazdów dziennie, zapewniając sprawne połączenie z pięcioma portami: w Travemünde, Rostocku, Sassnitz, Świnoujściu i Kłajpedzie. Jednym z operatorów promowych działających na trasie Świnoujście–Trelleborg i Trelleborg–Świnoujście jest Unity Line.

Co jeszcze zobaczyć w Trelleborgu?

Trelleborg to nie tylko port i miasto wikingów w Szwecji – znajdziemy tu również inne ciekawe miejsca i atrakcje. Sprawdź, gdzie warto pójść i co zobaczyć podczas wycieczki do Trelleborga.

Kościół św. Mikołaja w Trelleborgu

Sankt Nicolai kyrka znajduje się w centrum miasta, przy Norregatan 14. Pierwotnie w tym miejscu zlokalizowany był średniowieczny kościół, a obecna budowla została wzniesiona w latach 1881–1883 (z dawnego budynku pozostała jedynie wieża z 1617 roku). W środku znajdziemy XVII-wieczny ołtarz, którego motywem jest Ostatnia Wieczerza. Do historycznych elementów wnętrza zaliczamy też ambonę z XVII wieku, 24 krzesła z XV wieku oraz 3 dzwony kościelne z XVI wieku.

Ratusz w Trelleborgu

Rådhuset znajduje się przy deptaku w centrum, pomiędzy portem a Stortorget. Budynek z czerwonej cegły wybudowano w 1866 roku w centralnym miejscu ulicy Algatan. Do 1909 roku mieściły się tutaj zarówno ratusz, jak i szkoła podstawowa – kiedy ukończono budowę Samrealskolan, budynek pozostał siedzibą ratusza i został poddany renowacji.

Muzea Trelleborga

Na Trelleborgs Museer składają się trzy muzea zlokalizowane na terenie miasta:

• Axel Ebbes Konsthall – galeria sztuki przedstawiająca prace Axela Ebbesa, które artysta podarował miastu w 1933 roku. Axel Ebbe (1868–1941) był szwedzkim rzeźbiarzem i pisarzem, a jego dzieła znajdziemy nie tylko w muzeum, ale i w całym mieście. Są to: fontanna Sjöormen na Stortorget, Irrblosset w parku miejskim oraz Invalidmonumentet i Flygande svanar na cmentarzu północnym. Axel Ebbes Konsthall mieści się przy parku miejskim, niedaleko starej wieży ciśnień z 1911 roku.
• Vikingamuseet – wspomniane już Muzeum Wikingów, zlokalizowane na terenie osady Trelleborgen.
• Trelleborgs Museum – muzeum miejskie prezentujące różnorodne wystawy poświęcone sztuce, wzornictwu, rzemiosłu, historii i archeologii okręgu Söderslätt.

Fontanna Böst

Przy ulicy Corfitz-Beck-Friisgatan, niedaleko portu w Trelleborgu, znajduje się wyjątkowa rzeźba autorstwa Freda Åberga. Postawiona w 1996 roku fontanna z brązu jest jednym z symboli miasta. Jej nazwa w dialekcie skańskim oznacza „podły”, „zły”, „niegrzeczny”, a słowo böst jest wykorzystywane do określania negatywnych cech pogody, zwierząt i ludzi. Fontanna przedstawia sześć par kobiecych nóg w butach na wysokich obcasach – tułowia kobiet są ukryte za parasolkami. W Trelleborgu znajdują się również cztery inne rzeźby Åberga: Nu badar vi (2000) i Nästan Halvvägs (2005) w centrum miasta, Sittande flicka (2004) w szpitalu oraz Ko (2006) w szkole Skegrie.

Muzeum Kapeluszy

Borgquistska hattmuseet to najmniejsze w całym mieście muzeum, w którym można podziwiać liczne kapelusze, futrzane czapki i inne nakrycia głowy. Historia tego miejsca sięga 1867 roku, kiedy to młody krawiec Per Larsson (znany później jako Per Borgkvist) otworzył swój zakład przy Algatan 35. Zajmował się zarówno krawiectwem, jak i produkcją kapeluszy oraz nakryć głowy dla służb mundurowych. Dziś Muzeum Kapeluszy jest prowadzone przez gminę i otwarte dla zwiedzających w każdą sobotę roku (z wyjątkiem grudnia). Bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem trwa ok. 90 minut, a bilety są do odbioru 30 minut przed wycieczką. Ze względu na ograniczoną przestrzeń jednorazowo do muzeum może wejść ok. 15 osób, co czyni ten obiekt jeszcze bardziej wyjątkowym.