Szwedzkie tradycje bożonarodzeniowe

W każdym państwie tradycje bożonarodzeniowe nieco się od siebie. Wszystko wynika zarówno z procentowego udziału ludności o konkretnym wyznaniu i pochodzeniu zamieszkującej dany teren, jak i tradycji, które były modyfikowane przez lata. Jak dokładnie wyglądają szwedzkie potrawy wigilijne i co jeszcze robi się podczas świąt w tym kraju?

Tradycje szwedzkie, czyli choinka i prezenty

W Szwecji nie brakuje tradycji pochodzących z innych państw. Podobnie jak w Polsce, mieszkańcy Skandynawii ubierają choinkę i kupują prezenty. W tym kraju zamiast Świętego Mikołaja jest jednak znany Jultomten przypominający krasnoludka. Wynika to z faktu, ze na tych terenach te fantastyczne postacie, zgodnie z tradycją, są uważane za opiekunów domów. Szwedzki Mikołaj nosi charakterystyczną czapkę i buty, a na obrazkach często towarzyszy mu koziołek.

Nazwa samych prezentów, czyli julklapp, również ma ciekawe pochodzenie. Zgodnie z legendą, w Wigilię koziołek pukał rogami w drzwi i pozostawiał pod nimi upominki. Istnieje także inna teoria na temat pochodzenia tej nazwy. Mówi ona o tradycji polegającej na pukaniu, a następnie wrzucaniu prezentów przez otwarte drzwi i uciekaniu na tyle szybko, by gospodarz nie zauważył, kto obdarował go konkretnym upominkiem.

Nawiązanie do koziołka wciąż można znaleźć w wielu tradycjach szwedzkich. Niezwykle dużą popularnością cieszą się ozdoby przedstawiające te zwierzę, a jeszcze kilkadziesiąt lat temu praktykowano przebieranie się za koziołka i rozdawanie prezentów. Dokładne tradycje i potrawy pojawiające się na wigilijnym stole mogą odbiegać od siebie w zależności od regionów Szwecji, jednak na pierwszy rzut oka można zauważyć liczne różnice w stosunku do zwyczajów z Europy Środkowej.

Szwedzkie tradycje związane z jedzeniem

W każdym kraju na wigilijnym stole pojawiają się nieco inne potrawy. W Polsce trudno wyobrazić sobie święta bez pierogów i karpia, podczas gdy w Szwecji stawia się na posiłki z wieprzowiną, marynowane śledzie, klopsiki, zapiekankę z anchois oraz samodzielnie pieczony chleb. Szwedzkie dania wigilijne składają się w dużej mierze z mięsa, ale nie oznacza to, że na stole można znaleźć tylko takie potrawy. Istnieją bowiem tradycyjne sałatki oraz wypieki. Warto pamiętać, że w Szwecji nie obowiązuje post.

Inne potrawy pojawiające się na wigilijnym stole w Szwecji to:

● gravad lax – peklowany, surowy łosoś w soli, cukrze i koperku,

● sill i vitlökssås – śledź w sosie czosnkowym,

● sill i senapssås – śledź w sosie musztardowym,

● mandelkaka – tarta migdałowa,

● rödkål – czerwona kapusta w postaci surówki,

● sockerkaka – ciasto biszkoptowe.

Szwedzkie potrawy wigilijne to nie tylko mięso i ryby. Popularnością cieszą się również wypieki. Mowa tu głównie o ciasteczkach typu pepparkakor czy lussebullar. Wśród deserów znaleźć można także puddingi ryżowe, a chętnie wybieranym napojem jest grzane wino z dużą ilością przypraw korzennych. Jeśli chodzi o picie, Boże Narodzenie w Szwecji nie może obejść się bez Julmust, czyli bezalkoholowej, tradycyjnej alternatywy dla piwa.

Święta w Szwecji zaczynają się od śniadania. W trakcie takiego posiłku również pojawiają się tradycyjne potrawy, w tym ryż na mleku z cynamonem. W jednej z miseczek pojawia się migdał, a jego znalezienie zwiastuje szybki ślub. Wieczorem, podobnie jak w Polsce, cała rodzina zasiada przy wigilijnej kolacji. Wówczas można skonsumować dania mięsne, a świętowanie trwa do późnych godzin.

-> O Skandynawskim Bożym Narodzeniu przeczytasz też tu: Boże Narodzenie w Skandynawii – 10 najciekawszych tradycji zza Bałtyku <-

Najbardziej znane zwyczaje bożonarodzeniowe w Szwecji

Zwyczaje bożonarodzeniowe w Szwecji często są bardzo podobne do tych, które znamy z własnego podwórka. W tym kraju popularne są kalendarze adwentowe i sama tradycja odliczania dni do świąt. Niekiedy objawia się to poprzez dowieszanie kolejnych gwiazdek w oknach, zwiększając ilość światła.

W Szwecji nie brakuje tez tradycyjnych jarmarków świątecznych, czyli Julmarknad. W podobnych miejscach pojawiają się wyroby lokalnych przedsiębiorców, zazwyczaj tworzone ręcznie. Na jarmarku można zjeść i zaopatrzyć się w nietypowe prezenty, takie jak np. wełniane koce. Na straganach nie brakuje również ozdób świątecznych, które wiesza się na choince, w oknach i stawia na zewnątrz domu. W takich miejscach pojawiają się także ciekawe potrawy. Od polskich jarmarków bożonarodzeniowych odróżnia je jedna ważna potrawa, czyli wędzone udo renifera.

Święta w Szwecji również kojarzą się z konkretną produkcją filmową. W Polsce jest to oczywiście ,,Kevin sam w domu”, natomiast w Skandynawii po południu w telewizji można obejrzeć ‘’Kaczora Donalda”. Bajka jest puszczana już od ponad 60 lat, dlatego stała się ona kolejną tradycją Szwedzką, bez której Szwedzi nie wyobrażają sobie świąt.

W Szwecji nie chodzi się na pasterkę. Czasami wierni decydują się na udział w mszy dopiero o poranku w pierwszy dzień świąt. Istnieje natomiast przekonanie, że jeśli podczas wigilii zjawi się nieoczekiwany gość, konieczne jest jego zaproszenie do środka. W Polsce ta tradycja objawia się jednym pustym nakryciem i miejscem przy stole.

Chcesz doświadczyć Bożonarodzeniowej atmosfery w Skandynawii? Mamy dla Was propozycję zorganizowanej wycieczki: Świąteczne Jarmarki w Kopenhadze.