O Szwedach można powiedzieć wiele, między innymi to, że kochają Eurowizję. To właśnie w Szwecji odbywa się Melodifestivalen, czyli organizowany od 1959 roku 6-tygodniowy konkurs, podczas którego Szwedzi wybierają swojego reprezentanta. W tym czasie cała Szwecja żyje muzyką, a prezentowane utwory trafiają na listy przebojów. Ten skandynawski kraj ma na swoim koncie aż sześć zwycięstw i rzadko kiedy zalicza wpadki. Nie oznacza to jednak, że Szwedzi zawsze radzą sobie świetnie – przyjrzyjmy się ich największym sukcesom i porażkom podczas Konkursu Piosenki Eurowizji.

Szwecja na Eurowizji – garść statystyk

Zanim zaczniemy naszą eurowizyjną przygodę, sprawdźmy statystyki związane z występami Szwedów:

  • Szwedzi po raz pierwszy wystąpili w 1958 roku (Konkurs Piosenki Eurowizji powstał w 1956 roku) – pierwszą reprezentantką była Alice Babs z piosenką Lilla stjärna.
  • Szwecja ma na koncie 6 zwycięstw, jedno drugie miejsce i 6 trzecich miejsc.
  • Reprezentantka Szwecji Loreen zwyciężyła dwa razy (w 2012 i 2023 roku).
  • Szwecja tylko raz nie zakwalifikowała się do finału – było to w 2010 roku, kiedy kraj reprezentowała Anna Bergendahl z piosenką This Is My Life.
  • Po raz ostatni Szwedzi wysłali piosenkę w języku szwedzkim w… 1998 roku (Jill Johnson z utworem Kärleken är).
  • Szwedzi dwukrotnie zajęli ostatnie miejsce – w 1963 i 1977 roku.
  • Od 2011 roku Szwedzi nie zajęli miejsca niższego niż 14.
  • Najwięcej punktów (583) dla Szwedów zdobyła Loreen w 2023 roku.
  • Do 2023 roku Szwecja brała udział w Eurowizji 63 razy.

Sprawdź również: Dlaczego Szwedzi kochają Eurowizję?

The winner takes it all…

W pierwszej kolejności skupmy się na zwycięstwach, których Szwedzi mają całkiem sporo. Z pewnością każdy pamięta wygraną ABBY i podwójne złoto Loreen – ale co z pozostałymi wygranymi Szwedów?

Pierwsze zwycięstwo wywalczyła dla reprezentacji Szwecji ABBA z utworem Waterloo w 1974 roku. Jest to jedna z najsłynniejszych piosenek wylansowanych podczas Konkursu Piosenki Eurowizji, która w 2005 roku została uznana za najlepszą piosenkę w historii tego wydarzenia. Kolejna wygrana przyszła dopiero 10 lat później, kiedy w 1984 roku wygrał zespół Herreys z piosenką Diggi-Loo Diggi-Ley, o której dziś już mało kto pamięta (może z wyjątkiem słynnych złotych butów ;). W 1991 roku pierwsze miejsce zajęła Carola i jej Fångad av en stormvind, nieco zakurzony dziś hit, który pamiętają już chyba tylko Szwedzi. W 1999 roku Charlotte Nilsson zabrała Szwedów do nieba, wygrywając z utworem Take Me to Your Heaven.

Na kolejne zwycięstwo Szwecja musiała czekać ponad dekadę, jednak powrót na szczyt był naprawdę spektakularny – w 2012 roku po raz pierwszy wygrała Loreen i jej kultowa Euphoria, która do dziś jest grana w europejskich radiach. To był początek bardzo dobrego okresu dla Szwedów, bo już 3 lata później (2015) Måns Zelmerlöw zwyciężył z hitem Heroes– to kolejny przykład eurowizyjnego utworu, który stał się wielkim radiowym przebojem. W 2023 roku Loreen powróciła z Tattoo i dobrze wiemy, jak to się skończyło – kolejnym zwycięstwem dla Szwedów!

Top 5, czyli było blisko, wstydu nie ma

Na Eurowizji jest tylko jeden wygrany – cała reszta musi się niestety pogodzić z goryczą porażki. To zwycięzca otrzymuje statuetkę i prawo dla swojego kraju do organizowania przyszłorocznego konkursu. Jak jednak pokazuje historia, wcale nie trzeba wygrać Eurowizji, by odnieść międzynarodowy sukces – choć w 2022 roku zwyciężyła Ukraina, przez cały rok w radiu można było usłyszeć utwór Snap Rosa Linn (Armenia), który zajął dalekie 20. miejsce. Jeśli chodzi o Szwedów, do dziś w polskich rozgłośniach często słyszymy If I Were Sorry Fransa, który w 2016 roku zajął dopiero 5. miejsce.

Szwedzi tylko raz znaleźli się na pozycji Edyty Górniak, czyli na drugim miejscu. Było to w 1966 roku, kiedy kraj reprezentowali Lill Lindfors i Svante Thuresson z piosenką Nygammal vals(wówczas wygrali Austriacy).

Trzecie miejsce jest natomiast Szwedom bardzo dobrze znane, gdyż zajęli je aż sześć razy:

Czwarte miejsce Szwecja zajęła trzy razy, zaczynając od swojego debiutu na Eurowizji w 1958 roku.

Piąte miejsce to (poza pierwszym) zdecydowanie ulubiona pozycja Szwedów, na której uplasowali się aż dziesięć razy!

…The loser’s standing small

Choć Szwedzi z reguły bardzo dobrze radzą sobie na Eurowizji, zdarzają im się również wpadki, choć w ostatnich latach znacznie rzadziej. Ostatnie miejsce zajęli tylko dwa razy: jedyne zero punktów w historii Szwecji „zdobyła” Monica Zetterlund z utworem En gång i Stockholm w 1963 roku (według nas całkowicie niezasłużenie, ale oceńcie sami!). Drugą przegraną przynieśli Szwedom… Beatlesi, a właściwie dansband Forbes z piosenką Beatles (1977).

Na szarym końcu notowania Szwedzi lądowali także wtedy, gdy konkurencja nie była jeszcze tak duża – mówimy oczywiście o liczbie uczestników, a nie o jakości piosenek. W 1959 roku Brita Borg i jej Augustin zajęli 9 miejsce (na 11 uczestników), w 1960 Siw Malmkvist z Alla andra får varann skończyła na 10 miejscu (na 13 możliwych), a w 1961 Lill-Babs z April, april zajęła miejsce 14 (na 16).

Kolejne lata były przeplatane średnimi wynikami i wielkimi przegranymi (wspomniane już ostatnie miejsce w 1963 roku). W latach 1965-1971 Szwedzi nie opuszczali pierwszej dziesiątki. Mały kryzys zdarzył im się dopiero w 1972 roku, kiedy wysłali The Family Four z piosenką Härliga sommardag(miejsce 13 na 18 uczestników). Kolejny słaby wynik przynieśli wspomniani Beatlesi (1977) z ostatnim miejscem, a później Björn Skifs z Det blir alltid värre framåt natten (1978), który zajął 14 miejsce (na 20 możliwych), i Ted z Satellit (1979), który uplasował się na 17 miejscu (na 19 uczestników).

W latach 1980-1986 Szwedzi radzili sobie całkiem nieźle, znów nie opuszczając pierwszej dziesiątki. Lata 1987 i 1988 przyniosły im pozycje nr 12, które zawdzięczają Lotcie Engberg i jej Boogaloo oraz Tommy’emu Körbergowi, który zaśpiewał Stad i ljus. Poza TOP 10 Szwedzi ponownie znaleźli się w 1990 roku dzięki Edin-Ådahl i piosence Som en vind (miejsce 16 na 22). Dwa lata później (1992), rok po zwycięstwie Caroli, zajęli przedostatnie miejsce z piosenką Christera BjörkmanaI morgon är en annan dag.

Końcówka lat 90. była dobra dla Szwedów, czego nie można powiedzieć o pierwszej dekadzie XXI wieku:

  • 2005:  Martin Stenmarck Las Vegas – miejsce 19 na 25 („zaszczytne” 25 zajmuje Polska z Ivanem i Delfinem),
  • 2007: The Ark The Worrying Kind – miejsce 18 na 28,
  • 2008: Charlotte Perrelli Hero – miejsce 18 na 25,
  • 2009: Malena Ernman La Voix – miejsce 21 na 25 (wyjątkowa okazja, by posłuchać Szwedów w wersji operowej i śpiewających po francusku),
  • 2010: Anna Bergendahl This Is My Life – jedyna reprezentantka Szwecji w historii, która nie dostała się z półfinału do finału.

Kolejne dwie dekady przyniosły Szwedom trzy zwycięstwa i zaledwie dwa miejsca poza TOP 10. Nigdy nie dowiemy się też, jak poradziłby sobie zespół The Mamas z piosenką Move, który miał reprezentować Szwecję w 2020 roku – Konkurs Piosenki Eurowizji został wtedy odwołany ze względu na pandemię. Trzeba oddać Szwedom, że przez lata nauczyli się tworzyć piosenki na Eurowizję – w końcu szwedzcy muzycy i songwriterzy są wynajmowani do pisania piosenek dla innych krajów. Czym zaskoczą nas w kolejnych latach? Już nie możemy się doczekać, zwłaszcza że Konkurs Piosenki Eurowizji 2024 odbędzie się w Malmö. Jeśli chcesz w nim uczestniczyć na żywo, odpowiednio wcześnie zarezerwuj hotel i prom do Szwecji.