Przewodnik po Bornholmie – co zobaczyć?

W południowo-zachodniej części Bałtyku, między Polską a Szwecją, leży Bornholm – duńska wyspa nazywana „wyspą słoneczną”, „zieloną wyspą” i „Majorką Północy”. Czy warto popłynąć na Bornholm? Oczywiście, że tak! Ta lokalizacja zachwyca pięknymi plażami, malowniczymi krajobrazami, zabytkowymi kościołami rotundowymi i wyjątkową atmosferą, która sprzyja aktywnemu wypoczynkowi. Sprawdź, co warto zobaczyć na Bornholmie!

Kościoły rotundowe na Bornholmie

Bornholm to doskonała lokalizacja dla miłośników budowli sakralnych – na wyspie znajdziemy 4 romańskie kościoły rotundowe z XI-XII wieku. W tym czasie dochodziło do walk między Duńczykami i Słowianami, a rotundy pełniły zarówno funkcję sakralną, jak i obronną. Oprócz tego stanowiły również schronienie dla mieszkańców i spichlerz dla płodów rolnych. Kościoły rotundowe to główne atrakcje Bornholmu, a zarazem symbole duńskiej wyspy.

• Kościół rotundowy w Østerlars (Østerlars Kirke) – największa i najstarsza rotunda na Bornholmie leży 5 km na południe od Gudhjem. Świątynia pod wezwaniem św. Wawrzyńca (duńskim odpowiednikiem tego imienia jest Lars) jest datowana na ok. 1150 rok i składa się z trzech kondygnacji. Ściany kościoła wykonano z polnych kamieni, a fundamenty wzniesiono z bornholmskiego piaskowca. We wnętrzu świątyni można podziwiać freski z ok. 1350 roku, które przedstawiają życie Jezusa i Sąd Ostateczny.
• Kościół rotundowy w Nyker (Ny Kirke) – rotunda leży we wsi Nyker i pochodzi z XII lub XIII wieku. Jest to najmłodszy z bornholmskich kościołów rotundowych, a w jego wnętrzu znajdziemy m.in. kamienną chrzcielnicę z Gotlandii i kamienny ołtarz z wapienia pochodzącego z Olandii. Również w Ny Kirke możemy podziwiać chrześcijańskie freski, a na uwagę zasługuje tablica dżumy z nazwiskami ofiar z lat 1618 i 1654.
• Kościół rotundowy w Olsker (Sankt Ols Kirke) – kościół św. Olafa z XII wieku zachwyca kamiennym ołtarzem wykonanym z bornholmskiego granitu, na którym znajduje się XX-wieczna płaskorzeźba przedstawiająca trzy Marie u grobu Jezusa. Centralna kolumna kościoła była niegdyś pokryta freskami, lecz do dziś zachowały się jedynie ornamenty. Przy kościele w Olsker wybudowano wolnostojącą dzwonnicę.
• Kościół rotundowy w Nylars (Nylars Kirke) – ostatnia rotunda na wyspie pochodzi z połowy XII wieku i jest poświęcona św. Mikołajowi (Nylars to ludowa odmiana imienia Nikolaus). W górnej części centralnej kolumny znajdują się XIII-wieczne freski przedstawiające sceny z Księgi Rodzaju. W kościele możemy też podziwiać chrzcielnicę z XII wieku, którą wykonano na Gotlandii. Na terenie przykościelnym znajdziemy wolnostojącą dzwonnicę.

Rønne – stolica Bornholmu

Rønne to stolica i największe miasto na Bornholmie, które zachwyca malowniczymi krajobrazami i bogatą historią. Początki tego miasta portowego sięgają XIII wieku, choć Rønne przejęło rolę głównego miasta na wyspie dopiero pod koniec XVIII wieku – wcześniej stolicą Bornholmu było Aakirkeby. W 1945 roku wskutek radzieckiego bombardowania zniszczono większość budynków w Rønne. Z pomocą Szwedów postanowiono później 225 drewnianych domków, które stoją tu do dziś.

Co warto zobaczyć w Rønne?

• Muzeum Obrony Bornholmu (Bornholms Forsvarsmuseum) – obiekt prezentuje historię wyspy w czasie wojny i pokoju, od średniowiecza do współczesności. W jego zbiorach znajdują się m.in. pojazdy wojskowe, mundury, broń czy autentyczna maszyna Enigma. Na dziedzińcu znajdziemy też pomnik króla Chrystiana IV. Wstęp dla dzieci 0-5 lat jest bezpłatny, a koszt biletu dla osoby dorosłej to 85 DKK.
• Muzeum Bornholmu (Bornholms Museum) – jedno z najstarszych muzeów historycznych w Danii (1893) dokumentuje 10 tysięcy lat historii Bornholmu, a także historię handlu i żeglugi oraz życia miejskiego. Na Muzeum Bornholmu składają się 4 obiekty: Muzeum Historii Kultury, Muzeum Ceramiki Hjorths Fabrik, Dom mieszczański Erichsens Gård oraz Skansen Gaarden. Darmowy wstęp dla osób do 18 lat. Bilet dla osoby dorosłej to koszt 90 DKK (jeden obiekt) lub 125 DKK (4 oddziały Muzeum).
• Latarnia morska – biała latarnia morska z 1880 roku to jeden z symboli i punktów orientacyjnych w mieście. Stanowi wierną replikę latarni ze szwedzkiego Ystad. Od 1989 roku jest wyłączona z użytku.
• Sct. Nikolai Kirke – kościół poświęcony św. Mikołajowi (znany również jako Rønne Kirke) znajduje się blisko portu i dominuje w krajobrazie miasta. Został zbudowany w XIV wieku i odrestaurowany w XX wieku. Stoi na miejscu wcześniejszego kościoła z 1275 roku, znanego jako Knuds Kirke (kościół Kanuta).
• Rynek miejski (Store Torv) – tętniący życiem rynek w Rønne to miejsce wypełnione sklepami, restauracjami i kawiarniami. W sezonie letnim odbywają się tu również festyny i koncerty. To także idealne miejsce na spacer: w pobliżu rynku znajdują się kręte i malownicze uliczki, które oddają atmosferę miasta.
• Mały Domek w Rønne – atrakcją Rønne jest również najmniejszy dom w mieście (zaledwie 25 m²), który znajduje się przy Vimmelskaftet 11. Jego cechą charakterystyczną są niebieskie drzwi, do których prowadzą drewniane schodki. Dom pochodzi z 1683 roku i pierwotnie stanowił część większego budynku mieszkalnego. W 1918 roku został jednak oddzielony od reszty zabudowy i stał się odrębnym lokalem.

Ruiny zamku Hammershus

Jeśli planujesz zwiedzanie Bornholmu, obowiązkowym punktem na Twojej mapie podróży powinny być ruiny zamku Hammershus, które znajdują się na północnym krańcu wyspy. Jest to największy tego typu obiekt w Europie Północnej. Zamek zbudowali Duńczycy w ok. 1255 roku na polecenie arcybiskupa Lund, który walczył o przywództwo na wyspie. Jego nazwa pochodzi od miejsca, na którym się znajduje, czyli masywu Hammeren. Zamek miał być przeciwwagą do zamku Lilleborg, który jednak został zniszczony w 1259 roku – od tego czasu Hammershus pozostał głównym zamkiem na Bornholmie. Według Kjelda Borcha Westha z Duńskiego Muzeum Narodowego zamek Hammershus miał być wybudowany na początku XIII wieku i służyć jako rezydencja króla Danii oraz baza dla wypraw krzyżowych.

Najstarszym obiektem na terenie ruin Hammerus jest baszta Mantel (Mantletårnet), która znajduje się w centralnym punkcie obiektu. Z początkiem XVII wieku, wraz z rozwojem artylerii, zamek zaczął tracić swoje znaczenie militarne i popadać w ruinę. W kolejnych stuleciach mury twierdzy były wykorzystywane do budowania okolicznych domów oraz twierdzy na wyspie Christiansø. Dopiero w 1822 roku zamek Hammershus został uznany za zabytek narodowy, co zapoczątkowało proces renowacji. W pobliżu ruin znajduje się Centrum Turystyczne Hammershus (Hammershus Visitor Center), gdzie można przyjrzeć się historii zamku, a także skorzystać z oferty gastronomicznej.

Plaża Dueodde

Uznawana za jedną z najpiękniejszych plaż w Europie Północnej, zachwyca białym piaskiem, który jest tak drobny, że niegdyś służył do produkcji klepsydr. Plaża Dueodde leży na południowym krańcu Bornholmu, a jej charakterystycznym zjawiskiem są wydmy. Znajdziemy tu również najwyższą latarnię morską na Bornholmie (48 m), z której rozciąga się malowniczy widok na wybrzeże i południe wyspy. To miejsce idealne na wypoczynek, również ten aktywny – Dueodde to lokalizacja popularna wśród miłośników sportów wodnych, takich jak windsurfing czy kitesurfing. W sosnowym lesie Dueodde można też zobaczyć bunkry z czasów II wojny światowej.

Nexø

Zaledwie 13 km na północ od Dueodde leży Nexø, największy port rybacki Bornholmu i drugie co do wielkości miasto na wyspie. To świetne miejsce dla osób, które chcą spróbować lokalnej kuchni – szczególnie polecamy tradycyjną wędzarnię Nexø Gamle Røgeri (otwartą od marca do października). Świeżo wędzone produkty są wyjmowane z pieców codziennie o godzinie 11.00. Oprócz produktów wędzonych Nexø Gamle Røgeri oferuje również piwo Svaneke Bryghus, soki Bornholms Mosteri, oleje z Lehnsgård, musztardę bornholmską i wiele innych lokalnych wyrobów.

Co warto zobaczyć w Nexø?

• Kościół w Nexø (Nexø Kirke) – historia kościoła sięga XIV wieku, a obiekt jest jednym z symboli miasta. Na cmentarzu za kościołem znajduje się jedna z największych kolekcji pomników nagrobnych w Danii. Kościół jest zbudowany w stylu późnogotyckim i poświęcony św. Mikołajowi, patronowi żeglarzy. W świątyni znajdują się też dwa modele statków: „Tora” z 1918-1920 i „Hans Andreas” z 1984-1986.
• Muzeum Bornholmskich Kolei Żelaznych (De Bornholmske Jernbaner Museum) – w latach 1900-1968 roku po Bornholmie można było podróżować pociągiem: w 1900 roku uruchomiono linię z Rønne do Nexø, w 1913 roku z Rønne do Allinge, a w 1916 roku z Almindingen do Gudhjem. W 1935 roku trzy linie kolejowe zostały połączone w De Bornholmske Jernbaner (DBJ). Kolej Bornholmska to ważna część historii wyspy, gdyż przyczyniła się do rozwoju gospodarczego i społecznego Bornholmu. Warto odwiedzić DBJ Museum w Nexø, gdzie można doświadczyć kolejowej atmosfery Bornholmu i zobaczyć wagony pocztowe, towarowe i wiele innych obiektów.
• Muzeum w Nexø (Nexø Museum) – muzeum ukazuje historię Bornholmu na przestrzeni wieków i oferuje wiele ciekawych wystaw, na przykład na temat bombardowań miasta przez ZSRR w dniach 7 i 8 maja 1945 roku. Muzeum mieści się w budynku z 1796 roku, znanym jako Nexøe Vagt.

Ekkodalen

Dolina Echa, czyli Ekkodalen, to najdłuższa dolina w Danii, która rozciąga się na długość 12 kilometrów. Przebiega przez Vallensgård Mose, Almindingen, Flæskedal, Kløvedal i Kelseådal – aż do Saltuna na północno-wschodnim wybrzeżu Bornholmu. Słynie z malowniczych krajobrazów i wyjątkowej akustyki, a swoje powstanie zawdzięcza tektonicznym napięciom, które doprowadziły do pęknięcia skorupy ziemskiej. Jeśli chcesz doświadczyć akustyki Ekkodalen, udaj się do Źródła Hansa Christiana Ørsteda (naprzeciwko Ekkodalshuset), które jest uznawane za jedno z najlepszych miejsc do usłyszenia echa. Źródło było starożytną świętą studnią, a wodę z niego uznawano za leczniczą. Ekkodalen to idealna lokalizacja na spacer w malowniczym otoczeniu – znajduje się tu niemal 200-letni las z bogatą florą.  Pierwotna nazwa Ekkodalen to Kodalen, czyli Dolina Krów.

Planujesz zwiedzanie Bornholmu? Wybierz się w niezapomnianą podróż z Unity Line! Wsiądź na prom kursujący na trasie Świnoujście–Ystad, a następnie wybierz się w krótki rejs z Ystad do Rønne. Jeśli chcesz zwiedzać wyspę z przewodnikiem, zachęcamy do skorzystania z 3-dniowej wycieczki na Bornholm – termin ustalamy indywidualnie.