Praca sezonowa w Norwegii – co warto wiedzieć?

Norwegia to nie tylko atrakcyjny kierunek turystyczny – w okresie wakacyjnym i zimowym wiele osób z Polski wyjeżdża tam do pracy sezonowej. Oferowane stawki godzinowe są wyższe niż u nas, dlatego decydując się na zbiór truskawek czy pracę w restauracji, można spokojnie zarobić na czesne, czynsz lub wakacje. Jak znaleźć pracę sezonową w Norwegii i o czym trzeba pamiętać przed wyjazdem?

Jakie formalności trzeba spełnić?

Do Norwegii można podróżować z ważnym polskim paszportem lub dowodem osobistym – dokument musi być ważny przez cały planowany pobyt w Norwegii. Do wielu czynności administracyjnych potrzebny jest paszport, jednak jest on wymagany głównie przy dłuższym pobycie (powyżej 3-6 miesięcy).

O czym trzeba pamiętać?

• Rejestracja pobytu – jeśli zamierzasz mieszkać lub pracować w Norwegii powyżej 3 miesięcy, musisz zarejestrować swój pobyt. Możesz to zrobić przez system online na stronie udi.no. Istnieje również możliwość złożenia aplikacji przez pracodawcę, w Twoim imieniu. Po przybyciu do Norwegii trzeba się osobiście stawić na policji, by dokończyć proces rejestracji i uzyskać pozwolenie na pobyt.
• Karta podatkowa – niezależnie od długości pobytu, po przyjeździe do Norwegii musisz udać się do Urzędu Podatkowego (Skatteetaten), by zamówić kartę podatkową (Skattekort). Jej posiadanie jest obowiązkowe, a brak karty skutkuje potrąceniem podatku w wysokości nawet 50% pensji.
• D-nummer – praca sezonowa w Norwegii wymaga również uzyskania norweskiego numeru tymczasowego, znanego jako D-nummer. Jest to odpowiednik naszego numeru PESEL, który składa się z 11 cyfr. D-nummer można uzyskać w Skatteetaten wraz z kartą podatkową. Możesz się nim posługiwać do 6 miesięcy, a osoby, które planują dłuższy pobyt powinny złożyć wniosek o F-nummer (fødselsnummer) po upływie pół roku.
• Konto w norweskim banku – choć nie jest to formalnie wymagane, założenie konta w norweskim banku ułatwia wypłatę wynagrodzenia, dlatego warto złożyć wniosek o otwarcie konta np. w SpareBank. Dobrze mieć ze sobą paszport, gdyż nie wszystkie banki akceptują polski dowód osobisty. Przydatne będą również D-nummer, umowa o pracę i umowa najmu.
• Karta EKUZ – Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), znana w Norwegii jako Europeisk helsetrygdkort, potwierdza, że masz prawo do leczenia w czasie wyjazdów turystycznych lub zawodowych do większości krajów europejskich. Karta EKUZ jest ważna z dowodem osobistym i przysługuje osobom, które obejmuje ubezpieczenie zdrowotne w Polsce.

UDI i Arbeidstilsynet – co to?

Aktualne i wiarygodne informacje na temat pracy sezonowej znajdziesz zawsze na stronie Utlendingsdirektoratet (UDI), czyli udi.no. Jest to Urząd ds. Cudzoziemców, który zajmuje się wszelkimi kwestiami związanymi z czasowymi i stałymi pobytami obcokrajowców w Norwegii.

Przydatne informacje na temat pracy w Norwegii znajdziesz też na stronie Państwowej Inspekcji Pracy (Arbeidstilsynet).

Pamiętaj, że płaca i warunki pracy dla pracowników zagranicznych nie mogą być gorsze niż dla Norwegów, a Ty musisz mieć zagwarantowaną w umowie minimalną stawkę godzinową. Jeśli pracodawca nie przestrzega Twoich praw, oferuje Ci wynagrodzenie poniżej minimalnej płacy lub nie chce sporządzić umowy na piśmie, możesz skontaktować się z Arbeidstilsynet w celu uzyskania wsparcia. Znając swoje prawa, nie dasz się oszukać nieuczciwym pracodawcom.

Jak znaleźć pracę sezonową w Norwegii?

Najwięcej osób szuka pracy sezonowej przez internet. Jeśli masz znajomych w Norwegii, możesz ich poprosić o pomoc w znalezieniu i weryfikacji ofert. Nie każdy ma jednak taką możliwość, dlatego poniżej znajdziesz najpopularniejsze strony z ofertami pracy oraz wskazówki dotyczące ubiegania się o zatrudnienie.

• Kiedy zacząć szukać pracy sezonowej? Najlepszym czasem na rozpoczęcie szukania pracy na wakacje jest… początek roku kalendarzowego. Im wcześniej zaczniesz, tym większa szansa, że znajdziesz pracę, na której Ci zależy.
• Gdzie szukać pracy online? Istnieje wiele stron internetowych, gdzie zamieszczane są ogłoszenia o pracę, np. finn.no, nav.no (odpowiednik naszego urzędu pracy), jobbnorge.no, jobbdirekte.no, mojanorwegia.pl czy eures.europa.eu Warto też dołączyć do grup na Facebooku dla osób szukających pracy w Norwegii.
• Czy warto szukać pracy przez agencję? Zaletą agencji zatrudnienia jest to, że często pomagają dopełnić kwestie formalne związane z legalną pracą w Norwegii. Przykładowe agencje pracy: Adecco, Jobzone, WorkNorway. Pamiętaj, by zawsze sprawdzać opinie o agencjach przed podpisaniem umowy.
• Jak jeszcze można szukać pracy sezonowej? Jeśli zależy Ci na pracy w konkretnej lokalizacji i branży, możesz wysyłać CV bezpośrednio do pracodawców, np. hoteli lub restauracji. Jeśli już jesteś w Norwegii, CV możesz dostarczyć osobiście, choć odradzamy szukanie pracy sezonowej na miejscu – lepiej mieć zagwarantowane zatrudnienie przed przyjazdem. CV powinno być napisane w języku angielskim lub norweskim. Aby mieć pewność, że dokument nie ma błędów, warto poprosić o weryfikację osobę, która dobrze zna język obcy. Do CV możesz również dołączyć podanie o pracę, w którym opiszesz siebie i swoje doświadczenie. Koniecznie poinformuj, że szukasz pracy sezonowej i podaj czas, jaki zamierzasz spędzić w Norwegii. Ile CV wysłać? Im więcej, tym lepiej. Pamiętaj też, że rekrutacja może trwać długo, dlatego nie zrażaj się natychmiastowym brakiem odpowiedzi.

Jakie prace sezonowe są najpopularniejsze w Norwegii?

Jeśli interesuje Cię praca w Norwegii na wakacje, do wyboru masz wiele różnych stanowisk. Dużą popularnością cieszy się praca w rolnictwie i ogrodnictwie, a szczególnie zbiór truskawek oraz innych owoców i warzyw. Możesz również znaleźć pracę sezonową w przetwórstwie ryb i owoców morza, gastronomii, hotelarstwie czy turystyce. Oczywiście to tylko kilka najpopularniejszych branż – równie dobrze możesz pracować w zoo, parku rozrywki czy nadmorskiej budce z lodami.

Ciekawym doświadczeniem jest także wyjazd jako au pair, czyli opiekunka do dzieci, która mieszka wraz z rodziną goszczącą. Pamiętaj, że pracę sezonową możesz wykonywać nie tylko w wakacje, lecz również w okresie zimowym, zatrudniając się na przykład w ośrodku narciarskim. Istnieje też możliwość ubiegania się o pracę sezonową na zastępstwo – na przykład wtedy, gdy znajomy chce pojechać na urlop i szuka kogoś, kto w tym czasie zastąpi go na stanowisku.

Pracą sezonową zazwyczaj nie jest praca w branży budowlanej, praca biurowa, praca w opiece zdrowotnej czy praca w szkolnictwie, choć wszystko zależy od charakteru oferty.

Sprawdź, czego możesz się spodziewać:

• rozmowa kwalifikacyjna po angielsku lub norwesku,
• możliwość zakwaterowania w ramach pracy (za darmo lub za dodatkową opłatą),
• przy zbiorze owoców i warzyw obowiązuje często praca na akord – w zależności od ilości zebranych pudełek,
• w rolnictwie praca fizyczna w słońcu przez ponad 8 godzin dziennie,
• możliwość dodatkowej pracy na miejscu,
• dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych, w nocy, w weekendy i święta.

Czy do pracy w Norwegii trzeba znać norweski?

Jeśli chodzi o znajomość języków obcych, wszystko zależy od rodzaju wykonywanej pracy. Mile widziana jest dobra znajomość języka angielskiego i/lub norweskiego, choć prace takie jak zbiór truskawek czy sprzątanie pokojów hotelowych można wykonywać również przy podstawowej znajomości języka obcego. Jeśli chcesz aplikować o pracę, która wymaga komunikacji z klientami (np. kelner, sprzedawca, recepcjonista), znajomość norweskiego będzie już zdecydowanie wymagana. Praca sezonowa dla studentów to jednak nie tylko sposób na dobry zarobek, lecz również okazja, by podszkolić język obcy i nawiązać międzynarodowe znajomości. Jeśli szef będzie zadowolony z Twojej pracy, najprawdopodobniej z chęcią zatrudni Cię w kolejnym sezonie.

Ile może zarobić pracownik sezonowy?

W Norwegii nie ma płac minimalnych, lecz obowiązują minimalne stawki godzinowe dla poszczególnych branż i zawodów. 1 listopada 2024 r. weszły nowe, wyższe stawki, dlatego praca sezonowa w Norwegii stała się jeszcze bardziej atrakcyjna. Wynagrodzenie jest ustalane między Tobą a pracodawcą w ramach umowy o pracę – zanim podpiszesz dokument, sprawdź, czy zaoferowane stawki są zgodne z minimalnymi.

Przykład:

Minimalna stawka godzinowa dla pracowników sezonowych, którzy pracują w rolnictwie lub ogrodnictwie w czasie wakacji i żniw:

• pracownicy do 18. roku życia: 135,90 NOK,
• pracownicy powyżej 18 lat do 12 tygodni stażu: 155,90 NOK,
• pracownicy powyżej 18 lat pracujący od 3 do 6 miesięcy: 161,40 NOK.

Za pracę w weekendy, Boże Narodzenie, Sylwestra, święta i okres od 1 do 17 maja obowiązuje również dodatek w wysokości 25%. Za pracę w godzinach nadliczbowych obowiązuje dodatek za nadgodziny w wysokości co najmniej 40% stawki godzinowej.

Źródło: https://www.arbeidstilsynet.no/lonn-og-ansettelse/lonn/minstelonn/(12.11.2024 r.)

Umowa o pracę sezonową – co musisz wiedzieć?

Każdy pracownik musi posiadać pisemną umowę o pracę, niezależnie od tego, czy stosunek pracy jest zawarty na czas określony, czy nieokreślony. Obowiązek sporządzenia umowy o pracę spoczywa na pracodawcy.

Najważniejsze informacje:

• Umowa o pracę powinna mieć formę pisemną – choć forma ustna jest dopuszczalna, nie chroni ona interesów pracownika w razie ewentualnego konfliktu, dlatego zawsze wymagaj od pracodawcy umowy pisemnej.
• Umowę powinien podpisać zarówno pracodawca, jak i pracownik (parafki na każdej stronie).
• Jeśli jesteś zatrudniony na ponad miesiąc, umowa musi być gotowa i podpisana jak najszybciej, najpóźniej w ciągu 7 dni od rozpoczęcia stosunku pracy (zmiana od 1 lipca 2024 r.; wcześniej dopuszczalny był miesiąc).
• Jeśli będziesz pracować krócej niż miesiąc, umowa o pracę musi być przygotowana najpóźniej w dniu rozpoczęcia stosunku pracy.
• Umowa musi zawierać m.in. imię i nazwisko pracownika, pracodawcy oraz miejsce pracy, opis pracy, rozpoczęcie pracy, czas pracy i okresy pracy, ewentualny okres próbny, prawo do urlopu i świadczenia urlopowego, okres wypowiedzenia, tożsamość podmiotu najmującego (jeśli pracodawcą jest agencja), prawo do rozwoju kompetencji, ewentualne układy zbiorowe pracy, data wypłaty wynagrodzenia, wysokość wynagrodzenia, wysokość dodatku za nadgodziny, wysokość dodatku za pracę w dni świąteczne i w nocy,
• Normalny czas pracy w Norwegii wynosi 9 godzin w ciągu 24 godzin (normalny dzień pracy) i 40 godzin w ciągu 7 dni (normalny tydzień pracy). Jeśli pracujesz w systemie zmianowym, w nocy lub w niedziele, za normalny wymiar czasu pracy przyjmuje się 38 lub 36 godzin na tydzień.

Wzór umowy o pracę w wersji norwesko-polskiej możesz pobrać w formacie PDF ze strony Norweskiej Inspekcji Pracy: https://www.arbeidstilsynet.no/lonn-og-ansettelse/arbeidsavtale/maler-for-arbeidsavtaler/. Znajdziesz go pod nagłówkiem Oppdaterte maler for arbeidsavtale, w sekcji Polish: Standardowa umowa o pracę → Last ned på polsk (pdf-format).

Praca w Norwegii na wakacje – o czym jeszcze pamiętać?

Wyjazd do pracy za granicę bywa stresujący, zwłaszcza jeśli szukamy zajęcia sezonowego w Norwegii po raz pierwszy. Przeglądając oferty, miej świadomość, że nie wszystkie ogłoszenia są wiarygodne, a oszuści czyhają na naiwnych obcokrajowców, którzy chcieliby pracować za granicą.

Sprawdź, na co zwrócić uwagę:

• Czy firma, która oferuje pracę sezonową, w ogóle istnieje? Możesz to sprawdzić na stronie brreg.no lub proff.no. Jeśli chcesz skorzystać z pośrednictwa agencji zatrudnienia, również pamiętaj o tym, by sprawdzić opinie i wiarygodność firmy. Jeśli masz do czynienia z oszustem, w kilka chwil znajdziesz negatywne informacje, które uchronią Cię przed nieuczciwym pracodawcą. Możesz też popytać na facebookowych grupach, czy ich członkowie słyszeli kiedyś o danej firmie i jakie są ich doświadczenia.
• Umowa o pracę chroni Twoje prawa oraz zawiera informacje na temat wynagrodzenia, sposobu wypłaty czy dodatków. Nigdy nie zgadzaj się na umowę ustną – jedyną rozsądną opcją jest umowa pisemna.
• Nigdy nie podpisuj umowy, której nie rozumiesz – jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, poproś zaufaną osobę lub prawnika o pomoc w interpretacji zapisów umowy.
• Zawsze zapisuj czas pracy i sprawdzaj, czy otrzymujesz należne Ci wynagrodzenie.
• Masz problemy z pracodawcą? Norweska Inspekcja Pracy (Arbeidstilsynet) to miejsce, do którego należy się zgłosić w takiej sytuacji. Z pomocy pracowników tej instytucji możesz też skorzystać w razie jakichkolwiek wątpliwości związanych z umową czy warunkami pracy. Kontakt telefoniczny lub przez formularz kontaktowy.
• Jeśli pracodawca oferuje zakwaterowanie za dodatkową opłatą, sprawdź, czy cena jest adekwatna do warunków i konkurencyjnych ofert. Ceny pokojów na wynajem w okolicy znajdziesz na przykład na finn.no. Zawsze sprawdzaj, co dokładnie obejmuje zakwaterowanie (np. łazienka, kuchnia, wyposażenie).
• Najwięcej ofert pojawia się przed Wielkanocą, dlatego zacznij szukać pracy na wakacje już w pierwszym kwartale roku. Z kolei oferty pracy sezonowej na okres zimowy pojawiają się już w sierpniu.
• Pogoda w Norwegii jest zmienna, zwłaszcza na północy, dlatego pamiętaj, by spakować ubrania dopasowane do różnych warunków atmosferycznych, nawet jeśli wyjeżdżasz latem, np. kurtka przeciwdeszczowa, spodnie przeciwdeszczowe, kalosze, wygodne ubrania, kapelusz, odzież termoaktywna.
• Życie w Norwegii jest drogie, dlatego pamiętaj, by wziąć ze sobą trochę pieniędzy – pierwszą wypłatę możesz dostać dopiero po kilku tygodniach, dlatego przygotuj się na nieco trudniejszy początek.
• W grupie raźniej, dlatego jeśli to możliwe, wybierz się do pracy z przyjacielem, partnerem lub znajomymi. Jedziesz w pojedynkę? Zostaw bliskim adres i informacje dotyczące pracodawcy.

Jak dojechać do pracy w Norwegii?

Praca sezonowa w Norwegii często wymaga dojazdów, zwłaszcza jeśli nie mieszkamy w miejscu zatrudnienia. Warto więc wybrać się do Skandynawii samochodem, który zapewnia niezależność i przydaje się również podczas weekendowych wycieczek po okolicy. Dodatkowa zaleta podróży autem to możliwość przywiezienia własnej żywności, która w Polsce jest dużo tańsza. Jak dojechać autem do Norwegii? Kup bilet na prom Unity Line ze Świnoujścia do Ystad lub Trelleborga i kieruj się na północny zachód, aż do granicy z Norwegią. Choć nie jest to krótka podróż, zdecydowanie warto się na nią zdecydować, jadąc do pracy na kilka miesięcy – możesz wziąć ze sobą własny środek transportu i nie ograniczać się do jednej walizki. W sezonie letnim wiele osób decyduje się również na podróż kamperem, który pozwala ograniczyć koszty związane z zakwaterowaniem.