Polonia w Szwecji

Niejednemu podróżnikowi znane jest to uczucie, gdy w obcojęzycznym tłumie podczas podróży nagle usłyszy język polski, lub zagubiony w obcym mieście nagle dostrzeże znajomo brzmiący szyld. Czasem uśmiech budzi pospolita krajowa etykieta wśród zagranicznego asortymentu. Są takie miejsca i ludzie, dzięki którym w nowej przestrzeni czujemy się jak u siebie.

Polscy emigranci w Szwecji

Polonia w Szwecji – co stoi za określeniem, które budzi tak wiele emocji? Czy rozmaite osoby, ich motywacje, postawy i poczucie tożsamości można zamknąć w karbach jednej hasłowej klasyfikacji? Spróbujmy przyjrzeć się bliżej tej z pozoru jednolitej grupie, a okaże się, że to niezwykle skomplikowana mozaika „polskości”. Polscy emigranci, którzy znaleźli się w Szwecji na fali wydarzeń politycznych, rodziny byłych internowanych, zarobkowe migracje – różne pokolenia, zróżnicowane światopoglądy, spojrzenie na rzeczywistość, wizje przyszłości.

Niektórzy mieszkają w Szwecji na stałe, inni czasowo. Każdy z nich ma wybór czy identyfikować się z krajem czy nie. Są wśród nich twórcy działań promujących kulturę polską, odbiorcy tych działań, ale także tacy, którzy unikają jak ognia Polonii i Polaków. Pamiętając o tej różnorodności, możemy skorzystać z ich różnych doświadczeń, odnaleźć tych, których obecność będzie wsparciem.

Na mapie obecności Polaków w Szwecji można znaleźć wiele rozmaitych miejsc i drogowskazów, które pomogą nam lepiej i szybciej się zaadaptować.

Organizacje polonijne w Szwecji

Największe organizacje polonijne w Szwecji koncentrują się wokół Sztokholmu. Są to:

• Instytut Polski
• Fundacji Kultury Polskiej
• Polska Rada Kultury 

Echo obecności Polaków odbija się jednak wzdłuż całego kraju. Do najprężniej działających poza stolicą Szwecji organizacji polonijnych należą:

• Zrzeszenie Organizacji Polonijnych W Szwecji w Malmö,
• Towarzystwo Szwedzko-Polskie na Gotlandii,
• Towarzystwo Szwedzko-Polskie w Uppsali,
• Polski Związek Polonia w Norrköping.

Instytut Polski w Sztokholmie

Przy Mosebacke Torg 4, w artystycznej, pełnej życia dzielnicy Sztokholmu Södermalm, mieści się najprężniej działająca instytucja non-profit, która promuje w Szwecji polską kulturę i naukę. Instytut Polski w Sztokholmie, bo o nim mowa upowszechnia wiedzę na temat Polski oraz aktywnie rozbudowuje kontakty pomiędzy szwedzkimi i polskimi twórcami, środowiskami artystycznymi oraz instytucjami kulturalnymi.

Najbardziej wymowną wizytówką jest samo miejsce. Siedziba mówi sama za siebie – zaprojektowane przez polskich architektów wnętrza są dowodem, że rodzimy design nie odstaje od światowych trendów. Lokal jest wyposażony w meble firmy Balma, wyprodukowane według projektu Piotra Kuchcińskiego, fantazyjne stołki Oskara Zięty, sofę oraz fotele Noti czy krzesła Iker Alterego. Każdy szczegół wyposażenia pokazuje, że polscy projektanci mają wiele do zaoferowania wrażliwym na piękno Skandynawom.

Nawet produkowane w Szwecji ceramiczne kubki, w których podczas spotkań podawana jest kawa czy herbata są niebanalnym polskim projektem Anny Ostrowskiej. Tu amatorzy współczesnego dizajnu mogą poczuć dumę ze swej narodowości. Instytut organizuje liczne wyjazdy studyjne do Polski. Może okazać się pomocny w nawiązywaniu kontaktów w Szwecji reprezentantom środowisk związanych z kulturą. Chcąc lepiej przyjrzeć się życiu polaków w Szwecji, warto wsiąść na prom i odwiedzić Sztokholm.

Fundacja Kultury Polskiej

Inspiracji możemy szukać również w działającej od 2003 roku Fundacji Kultury Polskiej, która została powołana przez Prezydium Kongresu Polaków w Szwecji. Do jej szczególnych działań należy promocja projektów angażujących we wspólną działalność środowiska szwedzkie. Głównym celem, jaki stawia przed sobą Fundacja jest promocja w Szwecji polskiego dziedzictwa kulturalnego i wspieranie powstawania nowych wartości w tej dziedzinie, ze szczególnym uwzględnieniem młodego pokolenia Polaków.

Polska Rada Kultury

Z kolei Polska Rada Kultury w Sztokholmie jest nieformalnym koordynatorem współpracy różnych organizacji polonijnych na terenie Sztokholmu.

Każdego miesiąca Rada publikuje Informator Kulturalny, który jest cennym źródłem informacji o planowanych na najbliższy miesiąc imprezach. Informator ten jest wysyłany do prenumeratorów za pomocą poczty elektronicznej.

Organizacje polonijne w innych częściach Szwecji

Ostoją dla osób z polskim rodowodem w Malmö jest „Dom Polski”. „Dom Polski” to niezależna organizacja, która propaguje wiedzę, tradycje i sztukę polską prowadząc różnego rodzaju warsztaty i szkolenia.

Podobną działalność prowadzi tu Związek Polaków KORONA. Ciekawe spotkania oraz kursy językowe dla nowoprzybyłych Polaków organizuje w Malmö organizacja o wdzięcznej nazwie „Kwiaty Polskie”.

Ognisko działa od 1983 roku i prowadzi działalność kulturalną, edukacyjną i wychowawczą, a jego celem jest wzbudzanie zamiłowania do polskiej i szwedzkiej kultury oraz tradycji narodowych, głównie poprzez taniec i śpiew. Na specjalnych spotkaniach organizowanych przez Ognisko wraz ze Zrzeszeniem Organizacji Polonijnych w Szwecji można porozmawiać z przedstawicielami Biura Pośrednictwa Pracy, Urzędu Podatkowego, Urzędu ds. Migracji, czy Konsulatu Generalnego RP w Malmö.

Zaskakującym miejscem dla odwiedzających Szwecję Polaków będzie z pewnością zamek Surahammar w Västmanlandii, na którego wieży powiewa polska flaga. W pięknie odrestaurowanym dworze z 3 hektarowym parkiem mieści się czterogwiazdkowy hotel. Jego obecna właścicielka Anna Suurna – Polka mieszkająca od 45 lat w Szwecji, organizuje tu od 1 do 14 lipca Dni Polskie, Cepeliady i festiwale. Oprócz dorocznych festynów w pałacu znajduje się stałe stoisko z informacjami turystycznymi i handlowymi zawierającymi oferty z Polski. Podczas poznańskiego Tour Salon 2009 Anna Suurna została nagrodzona przez Kapitułę Międzynarodowych Targów Poznańskich i Polską Izba Turystyczną za najlepszą promocję Polski za granicą. Wcześniej, w 2000 roku otrzymała nagrodę za najlepsze wnętrza w Skandynawii ze względu na specjalny, polsko-szwedzki styl wyposażenia pałacu.

Zespoły promujące polską polonie w Szwecji

Życie artystyczne polskiej Polonii w Szwecji kwietnie dzięki takim zespołom jak kabaretowo-muzyczna Bagatela. Kabaret z przeszło 11 letnim stażem występuje okazjonalnie, jednak każdy występ jest żywo komentowany i długo wspominany.

Organizacja PolArt w Szwecji

Polskich artystów teatralnych w Szwecji zrzesza organizacja PolArt. Promocja polskiej sceny teatralnej polega na zapraszaniu do Sztokholmu najważniejszych artystów warszawskich scen. Przedstawienia wystawiane są dokładnie w takiej samej formie jak w Polsce, z zachowaniem najdrobniejszych detali. Dekoracje prosto z warszawskiego teatru przewożone są i montowane na miejscu w Sztokholmie. Wystawia się tu głównie komedie, aby dodały uśmiechu i wzmacniały dobre skojarzenia.

Zespół taneczny „Piastowie”

Życie estradowe to również taniec. W przyszłym roku Sztokholmski wielokrotnie nagradzany zespół taneczny „Piastowie” będzie obchodził 40-lecie działalności. Za całokształt swojej działalności w szerzeniu folkloru polskiego zespół otrzymał nagrodę im. Oskara Kolberga, odznakę Zasłużony Dla Kultury Polskiej, Złoty Medal Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, a w 2008 został uhonorowany Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” 2008.

Chór Polski w Göteborgu

Czym byłaby Polonia bez muzycznego tła? Słynny Chór Polski w Göteborgu powstał w kwietniu 1999 roku przy Związku Polskich Katolików, początkowo jako chór mieszany obecnie jako żeński. Założycielem chóru jest Wojciech Głuch pedagog, kompozytor i dyrygent. Ideą zespołu jest nie tylko utrwalanie w świadomości Polonii tradycji kulturowych, ale również, a może przede wszystkim integracja środowisk polonijnych przez serię wspólnych spotkań, zabaw i twórczej działalności.

Polskie kluby sportowe w Szwecji

Na terenie Szwecji prężnie działają również kluby szerzące sport wśród mieszkających tam Polaków. Można wymienić tu sztokholmski klub PoloniaGol, czy jedyny polski młodzieżowy klub piłkarski działający na terenie Sztokholmu Polonia United.

Dużą popularnością cieszą się turnieje tenisowe organizowane przez klub Polonia Tenis Stokholm. W 1998 roku w odpowiedzi na apel Polskiego Komitetu Olimpijskiego o szerzeniu idei olimpijskich wśród Polonii i dzięki zainteresowaniu jakie apel ten wzbudził na południu Szwecji,  powstał nawet Polski Klub Olimpijski w Szwecji (Polish Olimpic Club of Sweden).

Polskich żeglarzy i motorowodniaków zrzesza w Szwecji Yacht Klubb Polonia Malmö. Klub zrzesza ponad 40 członków i kilkanaście jednostek.

Polski Klub Motocyklowy POLISH RIDERS zgodnie ze swoją ideą, zrzesza jedynie Polaków zamieszkałych na terenie całej Skandynawii. Przy Ambasadzie RP w Sztokholmie funkcjonuje szkolny punkt konsultacyjny, gdzie można uzyskać informacje dotyczące placówek oświatowych.

Polskie sklepy i restauracje w Szwecji

Szczególnego kolorytu nadają polskiej obecności w Szwecji takie miejsca jak sklepiki z polską żywnością. W centrum Sztokholmu oraz w  Malmö można zaopatrzyć się w kilku polskich sklepach. Jeden z najstarszych polskich sklepów w Szwecji mieści się w Sztokholmie – Polfood, przy Torsgatan 49 nawet wystrojem przypomina historyczny już polski SUPERSAM. Można tu znaleźć mięsa, wędliny przygotowywane według polskich receptur, konserwy, pierogi, dżemy polskie, słodycze, a nawet polskie tygodniki.

Dla sentymentalnych łasuchów na Tegnergatan 5 w Sztokholmie powstała Café Piastowska. Tu można zarezerwować stół świąteczny, lub niedzielny obiad. Dania przygotowywane są według staropolskiej tradycji kulinarnej. Restauracja oferuje również własny import polskiego piwa.

Ważna rola Polonii w Szwecji

Jeśli już znajdziemy się w nowym otoczeniu, poza granicami kraju, dobrze jest pofolgować zachciankom, przyjrzeć się bliżej tradycjom i obyczajom. Podobno na obczyźnie łatwiej o miłość do ojczyzny. Środowiska Polonijne w Szwecji z pewnością otwierają nam takie możliwości dzieląc się własną wiedzą i doświadczeniami. W czasach, gdy wszystko ulega globalnym trendom warto znaleźć takie miejsca i ludzi, którzy będą nam się kojarzyć z dobrze znanymi okolicami, smakiem domowej kuchni, czy choćby na chwilę pozwolą poczuć się jak w rodzinie.