Maija Isola, Marimekko i maki

Marimekko – słynna fińska firma tekstylna oraz odzieżowa jest z pewnością cześcią dziedzictwa narodowego Finlandii. Od samego początku swojej działalności była to firma kobieca – prowadzona i zarządzana przez kobiety, stworzona dla kobiet. Jedną z najważniejszych kobiet Marimekko była Maija Isola, projektankta tkanin, autorka słynnego wzoru „Unikko”. Zaprojektowane przez nią wzory należą do najbardziej rozpoznawalnych na świecie i wciąż są w produkcji.

Pierwsza dama w makach

W Finlandii wzory Marimekko można spotkać na każdym kroku: zdobią ubrania, buty, artykuły gospodarstwa domowego, telefony komórkowe, karty kredytowe, a nawet samoloty. Z pewnością trudno byłoby odnaleźć fiński dom, w którym nie byłoby ani jednego wzoru Marimekko. Ale firma założona w 1951 przez przedsiębiorcze małżeństwo Armi i Viljo Ratia, a później prowadzona wyłącznie przez ambitną Armi Ratię, znana jest nie tylko Finom – już w latach sześćdziesiątych zaczęła zdobywać międzynarodową sławę. W 1960 roku na okładce magazynu „Sports Illustrated” pojawiło się zdjęcie Jackie Kennedy, która miała na sobie prostą, czerwoną sukienkę mało znanej wówczas firmy Marimekko. Jak sugeruje „The Guardian” sesja w tej sukience nie tylko przyczyniła się do wzrostu popularności firmy za granicą, ale także pomogła Johnowi F. Kennedy’emu… wygrać wybory prezydenckie: Jackie zdobyła bowiem serca Amerykanów swoją skromną kreacją. Zresztą w czasie całej kampanii prezydenckiej przyszła pierwsza dama chętnie pokazywała się publicznie w innych kreacjach z fińskiej kolekcji.

Sukienki dla Marii

Prostota, wygoda, przystępna cena to główne założenia, którymi kierują się projektanci skandynawskiego przedsiębiorstwa. Stąd nazwa firmy, Marimekko oznacza po fińsku „Ubrania dla Marii” – czyli zwykłej kobiety z ulicy, niekoniecznie o figurze modelki. Żeby docenić przełomowość takiego podejścia do kobiecej mody, musimy cofnąć się na chwilę do lat 50. XX wieku. Projektanci ubierali wówczas kobiety w przesadnie zdobione, mocno dopasowane w talii, niewygodne sukienki w tradycyjne wzory „obrusowych” kratek i kwiecistych łączek. Kobieta miała zawsze wyglądać elegancko, a więc nieco sztywno. Armi Ratia postanowiła wyzwolić kobiety z krępujących ruchy strojów. W 1951 roku w jednym z hoteli na przedmieściach Helsinek odbył się pierwszy pokaz kolekcji Marimekko. Modelki miały na sobie piękne, proste sukienki o luźnym kroju, uszyte z przyjaznej dla skóry bawełny. Maija Isola miała wtedy 24 lata i była pierwszą projektantką zatrudnioną przez Armi Ratię. To dzięki niej Ratia mogła wcielać w życie wszystkie swoje ambitne pomysły.

Niepokorna projektantka

Co ciekawe, najsłynniejszy wzór zaprojektowany w 1964 roku przez Isolę – maki „Unikko” – powstał jako wyraz buntu wobec początkowych założeń szefowej Marimekko. Armi Ratia doskonale zdawała sobie sprawę z tego, że aby zaistnieć na rynku tekstylnym, Marimekko musi wyróżniać się na tle konkurencji. Chcąc kategorycznie zmienić dotychczasowy „łączkowo-kwiatowy” wizerunek kobiecej mody i wprowadzić na rynek nowocześniejsze, bardziej abstrakcyjne wzory, zabroniła swoim projektantom używania motywów kwiatowych. Artystyczna dusza Maji Isoli alergicznie reagowała jednak na wszelkie zakazy i nakazy – zamiast zatem rezygnować z motywu kwiatowego Maija stworzyła swoją własną interpretację dotychczasowych schematów: jej wielkie, kolorowe maki mają w sobie radość i energię epoki „Flower Power”, a przy tym są delikatne i bardzo kobiece. To ten właśnie wzór podbił serca kobiet (i nie tylko) na całym świecie. Dziś zdobi on ubrania, torby, kalosze, naczynia, ręczniki, tapety, czy samochody; korzystają z niego takie firmy jak H&M, Converse, czy Prada.

-> O stylu skandynawskim przeczytasz tu: Skandynawski styl i estetyka <-