Jak wygląda edukacja w Islandii?

Islandzka edukacja dzieli się na cztery etapy: przedszkole, szkołę obowiązkową, szkołę średnią oraz szkołę wyższą. W sensie formalnym nie różni się zbytnio od szkoły polskiej, jednak różnice są widoczne w praktyce. W Islandii obowiązuje równe prawo do edukacji, dlatego bezpłatna nauka dostępna jest dla wszystkich, na każdym etapie: od przedszkola do szkoły wyższej. Sprawdź, na czym polegają poszczególne etapy nauki w islandzkich szkołach.

Przedszkole (Leikskóli)

W Islandii przedszkole jest przeznaczone dla dzieci poniżej 6. roku życia. Tak jak w Polsce przedszkole wspiera rozwój społeczny maluchów i przygotowuje je do pójścia do szkoły. Nauka w przedszkolu polega przede wszystkim na zabawie, która odbywa się w bezpiecznym otoczeniu. Przedszkole zachęca maluchy do rozwoju w zgodzie z własną naturą i oferuje wsparcie emocjonalne. Niezwykle ważne jest również szerzenie tolerancji i otwartości oraz wspieranie niezależności, odpowiedzialności i kreatywności. Głównym celem edukacji przedszkolnej jest wsparcie indywidualnego rozwoju i potrzeb dziecka.

Rodzice opłacają ok. 30% kosztów, a przedszkola prywatne są o 10-20% droższe niż publiczne. W przedszkolu nie obowiązuje żaden system oceniania, lecz specjaliści zwracają uwagę na to, czy dziecko rozwija się prawidłowo.

Szkoła obowiązkowa (Grunnskóli)

W Islandii obowiązkowa edukacja jest przeznaczona dla dzieci i młodzieży w wieku 6-16 lat. Grunnskóli to połączenie szkoły podstawowej i gimnazjum – zajęcia prowadzone są w tej samej placówce. Do szkoły obowiązkowej przyjmowane są wszystkie 6-latki. Uczniowie z niepełnosprawnościami uczą się razem ze zdrowymi dziećmi, a obowiązkiem szkoły jest dopasowanie poziomu nauki do potrzeb każdego dziecka.

W szkole obowiązkowej mamy 10 klas (1-7 to podstawówka, a 8-10 gimnazjum). Ze względu na specyfikę demograficzną Islandii niektóre szkoły na terenach wiejskich liczą zaledwie 10 uczniów. Największe placówki znajdują się oczywiście w stolicy. Cele edukacyjne definiuje Krajowy Program Nauczania wydawany przez Ministerstwo Edukacji. Zawiera on również ogólny program nauczania, kalendarz roku szkolnego, siatkę godzinową i obowiązki szkół. W trakcie dziesięciu lat nauki uczniowie przerabiają następujące przedmioty: język islandzki, matematyka, nauki przyrodnicze, nauki społeczne i religia, WF, zajęcia humanistyczne i artystyczne, języki obce, ekonomia, informatyka, zajęcia praktyczne.

W szkole obowiązkowej egzaminy i sprawdziany są organizowane przez nauczycieli. Nie obowiązuje jednolity system oceniania – można przyznawać stopnie wyrażone literami lub cyframi, a także oceny pisemne lub ustne. W dziesiątej klasie uczniowie przystępują do ogólnokrajowego egzaminu z islandzkiego, matematyki, angielskiego i duńskiego. Na zakończenie szkoły obowiązkowej uczniowie otrzymują świadectwo, które zawiera oceny ze wszystkich przedmiotów ukończonych w ostatniej klasie oraz z egzaminu końcowego.

Szkoła średnia (Framhaldsskóli)

Nauka w szkole średniej nie jest obowiązkowa, a do Framhaldsskóli może uczęszczać młodzież w wieku 16-20 lat. Decyzję o pójściu do szkoły średniej podejmuje ok. 90% uczniów. Choć nauka jest bezpłatna, uczeń musi samodzielnie nabyć podręczniki i wpłacić wpisowe. Szkoły średnie mają prawo wprowadzać indywidualne programy nauczania. Lekcja w Framhaldsskóli trwa 40 minut, a w ciągu tygodnia uczniowie uczęszczają na 32-40 lekcji.

Szkoły średnie w Islandii dzielimy na:

• Liceum ogólnokształcące – nauka w Menntaskólar trwa 4 lata i kończy się maturą. Uczniowie uczą się przedmiotów ogólnych i specjalistycznych oraz mają możliwość wyboru zajęć, które ich interesują. Program skierowany na zdanie egzaminu maturalnego obejmuje 3 grupy przedmiotów: języki obce, nauki społeczne i nauki przyrodnicze.
• Szkoły zawodowe – są nastawione na zdobycie kwalifikacji zawodowych poprzez zajęcia teoretyczno-praktyczne. Dzielimy je na Idnskólar (zawodówki) i Serskólar (specjalistyczne szkoły zawodowe). Nauka trwa zwykle 4 lata. W Islandii funkcjonują również licea zawodowe będące połączeniem liceum ogólnokształcącego i szkoły zawodowej. Taka szkoła jest nastawiona na kształcenie specjalistów w danym zawodzie.

Najpowszechniejszy system edukacji w szkole średniej to system kursowy, który jest alternatywą dla tradycyjnych lekcji. W takim systemie każdy przedmiot jest podzielony na określoną liczbę kursów, które należy zaliczyć w trakcie trwania semestru. W ten sposób uczeń może samodzielnie decydować o ilości zaliczeń, co pozwala dopasować plan do własnych potrzeb i możliwości.

Szkoły średnie realizują wybrany program nauczania: zawodowy, artystyczny, ogólny lub skierowany na zdanie matury.

Studia w Islandii (Háskóli)

Największą uczelnią w kraju jest Uniwersytet Islandzki znajdujący się w Reykjavíku. Dużą popularnością wśród studentów cieszy się również Uniwersytet w Akureyri. Studenci są przyjmowani na studia na podstawie egzaminu maturalnego, a niektóre uczelnie (np. ASP) organizują egzaminy wstępne. Na islandzkie uczelnie są przyjmowane również osoby spoza Islandii, które zdały egzamin równoważny islandzkiej maturze. Szkoły publiczne pobierają jedynie opłatę administracyjną, natomiast w placówkach prywatnych płaci się czesne. W kraju funkcjonuje Islandzka Kasa Pożyczkowa dla studentów – pożyczkę należy spłacić w ciągu dwóch lat od ukończenia lub porzucenia studiów. Rok akademicki trwa od sierpnia do maja i dzieli się na semestr jesienny (sierpień-grudzień) oraz wiosenny (styczeń-maj). Na islandzkiej uczelni można uzyskać tytuł licencjata, magistra i doktora.

Szkoła w Islandii – ciekawostki

Czym różni się szkoła polska od islandzkiej? Czy w Islandii funkcjonują żłobki? Sprawdź ciekawostki na temat szkoły w Islandii!

• W szkole obowiązkowej materiały edukacyjne są wydawane uczniom bezpłatnie.
• Postępy i rozwój uczniów są nadzorowane przez doradców i psychologów.
• W klasach 1-7 większości przedmiotów naucza jeden nauczyciel, natomiast w klasach 8-10 różnych przedmiotów uczą różni nauczyciele.
• W Islandii wszyscy mają równy dostęp do edukacji – bez względu na płeć, miejsce zamieszkania, niepełnosprawność, sytuację finansową, religię czy kulturę.
• W związku z tym, że w Islandii nie ma żłobków, tamtejsze przedszkola przyjmują dzieci już od 2 lat.
• Przy większości szkół podstawowych działają dodatkowo płatne świetlice dla dzieci w wieku 6-9 lat, które są otwarte do 17:00.
• Przy większości szkół podstawowych działają centra młodzieżowe dla dzieci i młodzieży w wieku 10-16 lat – ich podstawowa działalność jest bezpłatna.
• W islandzkich szkołach średnich funkcjonują doradcy, którzy wspierają uczniów w wyborze studiów czy rozwiązywaniu problemów edukacyjnych oraz osobistych.

Rok szkolny i dni wolne

W Islandii rok szkolny trwa 9 miesięcy – rozpoczyna się między 21 sierpnia a 1 września i kończy między 31 maja a 10 czerwca. Zajęcia odbywają się od poniedziałku do piątku. Uczniowie mają również ferie świąteczne i zimowe. W przeciwieństwie do 2-tygodniowych ferii zimowych w Polsce te w Islandii trwają zaledwie 2 dni.

Dzieci i młodzież mogą również odpoczywać podczas dni wolnych z okazji świąt:

• Nowy Rok – 1 stycznia,
• Wielki Czwartek, Wielki Piątek, Wielkanoc i Poniedziałek Wielkanocny – święta ruchome,
• Pierwszy Dzień Lata – pierwszy czwartek po 18 kwietnia,
• Święto Wniebowstąpienia – święto ruchome,
• Zielone Świątki – święto ruchome,
• Święto Narodowe – 17 czerwca,
• Bank holiday – 1 sierpnia,
• Wigilia, Boże Narodzenie, Drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia – 24-26 grudnia,
• Sylwester – 31 grudnia.

Polska szkoła w Islandii

Polacy mieszkający w Islandii mogą wysłać dzieci do szkoły polskiej, która jednak nie może zastąpić szkoły islandzkiej. Szkoła Polska im. Jana Pawła II przy Ambasadzie RP w Reykjaviku i Szkoła Polska w Reykjaviku im. Janusza Korczaka oferują uzupełniający program nauczania. Takie placówki są przeznaczone dla dzieci ze środowiska polonijnego oraz czasowo przebywających w Islandii. Celem edukacji jest nauka języka ojczystego, polskiej kultury i obyczajów oraz wiedzy o Polsce.