Jacy tak naprawdę są Szwedzi? Różnice kulturowe i stereotypy o Szwedach

„I cóż, że ze Szwecji?” – ten językowy łamaniec na pewno zdarzało Ci się słyszeć wiele razy. Ale dziś podejdziemy do niego na poważnie i zastanowimy się, jacy są Szwedzi. Chociaż ten kraj skandynawski znajduje się bardzo blisko, różnice kulturowe są dość znaczące i… bardzo ciekawe. Dowiedz się, które stereotypy o Szwecji są prawdziwe i na co uważać, odwiedzając ojczyznę Astrid Lindgren.

Na początek najważniejsze: Szwecja jest bardzo przyjaznym i tolerancyjnym państwem, w którym z założenia każdy ma czuć się dobrze. Nie musisz się więc tutaj obawiać otwartej ksenofobii czy uprzedzeń. Wręcz przeciwnie. Ludzie są dla siebie mili i na każdym kroku można liczyć na ich pomoc. Trzeba jednak pamiętać, że „północna” kultura Szwecji oznacza znacznie wyższy poziom introwertyzmu jej mieszkańców niż np. obywateli Włoch czy Hiszpanii. A to przekłada się na pewne zasady społeczne, których zaakceptowanie może być dla Polaków wyzwaniem, zwłaszcza na początku.

Szwecja – ludzie i ich obyczaje

Czy Szwedzi rzeczywiście są tak zimni i zamknięci, jak się o nich mówi? Rzeczywiście mogą być tak odbierani przez osoby z zewnątrz, ponieważ bardzo cenią sobie prywatność, co ma swoje dobre i złe strony. W efekcie introwertycznego usposobienia Szwedów:

• rzeczywiście konieczne jest zapowiedzenie się przed każdą wizytą w szwedzkim domu – muszą to robić nawet członkowie rodziny czy najbliżsi przyjaciele. Najlepiej dwukrotnie: z wyprzedzeniem oraz tuż przed wizytą,
• lepiej nie oczekiwać zaproszenia do ich domu – to bardzo prywatna przestrzeń, przez co spotkania towarzyskie najczęściej odbywają się poza nim, np. „na mieście”,
• niemile widziane są osobiste pytania – np. o typ wykonywanej pracy, wyznanie czy poglądy polityczne.

Ale są również dobre strony „zamknięcia”! W Szwecji nie spotkasz się raczej z tym, że ktoś będzie oceniał Twoje życie, poglądy czy sposób myślenia, krytykował Cię ani mówił, jak masz żyć. Możesz oczekiwać raczej pozytywnego wsparcia niż pesymistycznego nastawienia. Mieszkańcy tego kraju nie mają też w zwyczaju przyglądania się innym osobom ani „mierzenia ich wzrokiem”. Szanują nie tylko własną prywatność, ale także tę innych osób.

Co jeszcze wyróżnia Szwedów?

• Punktualność – można ją zaobserwować zarówno w sferze publicznej (co do minuty), jak i prywatnej. Spóźnianie się (i pojawianie zbyt wcześnie) nie jest tu mile widziane.
• Cierpliwość – wpisuje się w szwedzką filozofię lagom, a więc życia w poczuciu równowagi wewnętrznej. Szweda trudno jest zirytować.
• Samodzielność – jeśli zastanawiasz się, czemu meble z Ikei są przeznaczone do składania przez klienta, musisz wiedzieć, że to część szwedzkiej mentalności. Mieszkańcy tego kraju są wielkimi indywidualistami i jeśli tylko mogą poradzić sobie z czymś sami, robią to.
• Miłość do natury – natura w Szwecji jest zniewalająco piękna, a sami jej mieszkańcy, zresztą  wszyscy Skandynawowie, uwielbiają aktywność na świeżym powietrzu, bez względu na porę roku.
• Dbałość o zdrowie – Szwedzi są wysportowani i aktywni fizycznie, ponieważ wiedzą, że ruch to najlepsza profilaktyka chorób i sposób na długie, dobre życie.
• Umiarkowany styl życia – w Szwecji nawet najbogatsze osoby unikają „obnoszenia się” ze swoim majątkiem i żyją dość skromnie.

A żeby poznać obyczaje Szwedów warto się wybrać z grupą znajomych do Szwecji. Proponujemy wam zwiedzanie szwedzkiego wybrzeża Szwedzkim wybrzeżem w kierunku Oslo.

-> O podróży przez szwedzkie wybrzeże przeczytacie tu: Szwedzkim wybrzeżem w kierunku Oslo <-

Szwedzi – kultura

Jakie obyczaje i reguły życia społecznego mogą Cię zaskoczy w Szwecji? Jest ich całkiem sporo, a wiele może zaskakiwać.

• Podejście do wychowania dzieci i edukacji – w Szwecji dzieci od najmłodszych lat są uczone samodzielności i daje się im bardzo dużo wolności. Widać to również w placówkach edukacyjnych, gdzie system nauczania wygląda zupełnie inaczej niż w Polsce i skupia się na wydobywaniu autentycznych talentów młodego człowieka. W skrajnych sytuacjach wolność, jaka jest dawana dzieciom, w połączeniu z bardzo opiekuńczym systemem państwa, jest krytykowana.
• Niemal całkowity brak gotówki – choć w teorii jest dostępna, w praktyce właściwie wszystkie płatności odbywają się elektronicznie, najczęściej przy pomocy Swisha, który jest odpowiednikiem polskiego BLIKa. Co ciekawe, nawet osoby żebrzące na ulicy potrafią mieć tabliczkę z numerem do wykonania przelewu! Pamiętaj też, że nikt nie wyda Ci tutaj reszty z gotówki co do grosza – najdrobniejsze monety wyszły z obiegu.
• Restrykcyjne reguły sprzedaży alkoholu – napoje wyskokowe z zawartością powyżej 3,5% alkoholu sprzedaje się wyłącznie w państwowych sklepach, System Bolaget, których w całym kraju jest tylko… nieco powyżej 400. Uwaga! Są praktycznie zamknięte w weekendy (dostępne jedynie do 13:00 w sobotę).
• Podejście do religii – jak podają oficjalne dane, ponad 60% Szwedów to ateiści, a najważniejszym związkiem wyznaniowym jest kościół protestancki liczący ok. 400 tys. wyznawców. Religia jest tu sprawą w pełni prywatną i nie rozmawia się o niej.

A czy Szwedzi są przesądni? Jak najbardziej tak! Typowe szwedzkie znaki to np. „krzyż Trolli”, czyli metalowy pierścień, zawieszony przed wejściem do domu.

-> Więcej ciekawostek o Szwecji znajdziesz tu: Ciekawostki o Szwecji i Szwedach <-

Jeśli chcesz lepiej poznać kulturę tego niezwykłego kraju, zaplanuj krótszą lub dłuższą podróż do niego – prom do Szwecji odpływa każdego dnia!