Helsinki: atrakcje, zabytki, ciekawe miejsca cz. II

Stolica Finlandii zachwyca o każdej porze roku – latem znajdziemy tu wytchnienie od upałów, a zimą doświadczymy bajkowych krajobrazów. Jeśli marzy Ci się Finlandia na weekend, Helsinki to najlepszy kierunek podróży. Sprawdź, co warto zobaczyć w Helsinkach i co sprawia, że jest to jedna z najpiękniejszych europejskich stolic w drugiej części naszego przewodnika!

Pomnik Sibeliusa

W Parku Sibeliusa (Sibeliuspuisto) w dzielnicy Töölö znajduje się wyjątkowa rzeźba w kształcie stalowych organów. Została ona poświęcona Jeanowi Sibeliusowi (1865–1957), fińskiemu kompozytorowi i twórcy narodowego stylu w muzyce fińskiej. Pomnik Sibeliusa (Sibelius-monumentti) pt. Passio Musicae jest pracą autorstwa fińskiej rzeźbiarki Eili Hiltunen (1922–2003) i jej najbardziej znanym dziełem, odsłoniętym 7 września 1967 roku. Praca składa się z 600 stalowych rur, których kształt przypomina organy. Kilka lat po odsłonięciu dzieła dodano do niego rzeźbę przedstawiającą głowę Sibeliusa – również autorstwa Hiltunen – która była odpowiedzią na zarzuty, że Sibelius tworzył niewiele muzyki organowej. Mniejsza replika tej pracy znajduje się w siedzibie głównej UNESCO w Paryżu, a podobna rzeźba Hiltunen jest umieszczona w siedzibie głównej ONZ w Nowym Jorku.

Twierdza Suomenlinna

Suomenlinna to twierdza w Helsinkach umieszczona na grupie sześciu wysp niedaleko brzegu. Jej dawną funkcją była ochrona Helsinek od strony morza – pierwotnie miała chronić Królestwo Szwecji przed Imperium Rosyjskim, a obecnie jest to jedna z największych atrakcji w stolicy Finlandii oraz dzielnica Helsinek licząca 850 mieszkańców. W 1991 roku twierdza została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Zbudowana w drugiej połowie XVIII wieku przez Szwedów, jest szczególnie interesującym przykładem europejskiej architektury militarnej tamtych czasów. Budowę nadzorował szwedzki admirał Augustin Eherensvärd, a na 210 hektarach znalazło się 200 budynków i 6 km murów obronnych. W 1750 roku twierdza otrzymała nazwę Sveaborg, co fonetycznie przetłumaczono w języku fińskim na Viapori. W 1808 roku twierdza została oblężona przez wojska rosyjskie w wojnie rosyjsko-szwedzkiej. Po zaledwie kilku potyczkach komendant Carl Olof Cronstedt postanowił się poddać, a powody tej decyzji do dziś pozostają zagadką. Morska forteca została przejęta przez Rosjan, a dla Viapori rozpoczęła się nowa era.

Za panowania rosyjskiego twierdza została rozszerzona na wyspy Santahamina, Kuningassaari i Vallisaari – zbudowano też koszary dla żołnierzy i ukończono prawosławny kościół garnizonowy zaprojektowany przez Konstantina Tona. W XIX wieku spadło znaczenie militarne twierdzy, a z powodu braku funduszy Viapori popadło w ruinę. W 1855 roku twierdza była przez dwa dni bombardowana przez flotę angielsko-francuską, co przyczyniło się do poważnych szkód. Choć fortyfikacje zostały naprawione, Viapori nadal traciło na znaczeniu i było jedynie jedną z wielu rosyjskich twierdz. Po uzyskaniu niepodległości przez Finlandię twierdza Sveaborg (Twierdza Szwedzka) została w 1918 roku przemianowana na twierdzę Suomenlinna (Twierdza Fińska) i wkrótce stała się siedzibą różnych jednostek Sił Obronnych. Rozpoczęto także drobne remonty, a turystyka zaczęła się rozwijać. W czasie II wojny światowej Suomenlinna była bazą dla fińskiej floty okrętów podwodnych. W latach 70. XX wieku Siły Obronne opuściły twierdzę, a Suomenlinna trafiła w ręce administracji cywilnej. Rozpoczęto przebudowę i wkrótce na wyspach powstały budynki mieszkalne.

Do Suomenlinny można dostać się tylko drogą morską. Przez cały rok z rynku głównego (Kauppatori) do Suomenlinny kursuje prom, a latem i jesienią jest dostępny również wodny autobus. Podróż z centrum Helsinek trwa zaledwie 15–20 minut. Na miejscu warto skorzystać z wycieczki z przewodnikiem, który oprowadzi nas po najciekawszych miejscach. W sezonie letnim otwarte są również restauracje i kawiarnie. Przed wizytą zapoznaj się z najważniejszymi informacjami na stronie https://www.suomenlinna.fi/en/.

Na terenie twierdzy Suomenlinna znajdziemy ciekawe muzea:

• Muzeum Suomenlinna (Suomenlinna-museo) – prezentuje ponad 270-letnią historię fortu, a także informacje na temat przeprowadzonych renowacji i teraźniejszości.
• Muzeum Ehrensvärda (Ehrensvärd-museo) – znajduje się w domu zamieszkiwanym przez szwedzkiego komendanta do 1855 roku. Eksponaty obejmują portrety, meble i miniaturowe modele statków.
• Muzeum Wojskowe (Sotamuseon maneesi) – składa się z trzech obiektów: Muzeum Wojskowego, Muzeum Artylerii i Muzeum Łodzi Podwodnej Vesikko. Wystawy przedstawiają walki o niepodległość Finlandii, sztukę frontową oraz życie fińskich żołnierzy. Okręt podwodny Vesikko to rzadki zabytek z czasów II wojny światowej.
• Muzeum Zabawek (Suomenlinnan lelumuseo) – w zbiorach znajdują się stare lalki, zabytkowe misie i inne zabawki pochodzące z okresu od początku XIX wieku aż do upadku Związku Radzieckiego.
• Muzeum Celne (Tullimuseo) – prezentuje historię celnictwa i przemytu w Finlandii oraz posiada wystawę tematyczną, która zmienia się co roku.

Budynek dworca kolejowego w Helsinkach

Dworzec Centralny w Helsinkach (Helsingin päärautatieasema) to dobrze znany punkt orientacyjny w mieście, a zarazem stacja czołowa, gdzie wszystkie pociągi kończą lub zaczynają swój bieg. W tym samym budynku znajduje się końcowa stacja metra. Pierwszy dworzec kolejowy w Helsinkach został otwarty w 1862 roku, a obecny budynek pochodzi z 1919 roku. Obłożony granitem budynek zaprojektował Eliel Saarinen, a w 2013 roku Dworzec Centralny w Helsinkach został uznany przez BBC za jeden z najpiękniejszych dworców kolejowych na świecie. Zimą przed budynkiem dworca znajduje się lodowisko.

Do najbardziej rozpoznawalnych elementów architektury dworcowej należą wieża zegarowa i posągi Lyhdynkantajat. Wieża zegarowa w momencie ukończenia budowy była najwyższą wieżą w Helsinkach (48,5 m od poziomu ulicy). Nic więc dziwnego, że szybko stała się popularnym punktem widokowym – dysponuje tarasami widokowymi na wszystkie strony świata. Ze względów bezpieczeństwa wieża niestety nie jest już otwarta dla zwiedzających. Podczas I wojny światowej dworzec pełnił funkcję szpitala wojskowego, a w wieży znajdowała się kostnica.

Z kolei posągi Lyndynkantajat („niosący latarnię”) znajdują się przy drzwiach wejściowych do Dworca Centralnego. Zostały zaprojektowane przez Emila Wikströma i ukończone w 1914 roku. Rzeźby przedstawiają cztery męskie figury z granitu, a każda z nich trzyma w rękach kulistą lampę. Posągi Lyndynkantajat są powszechnie obecne w fińskiej kulturze i rozrywce – w 2017 roku w czasie koncertu grupy Kiss w Helsinkach założono im maski, a w parku rozrywki Linnanmäki  rekonstrukcje posągów podtrzymują poręcze pociągu.

Park rozrywki Linnanmäki

Jeśli znudzą Ci się zabytki Helsinek i zapragniesz czystej rozrywki, wybierz się do parku rozrywki Linnanmäki w dzielnicy Alppila, który istnieje od 1950 roku. To rewelacyjna lokalizacja na wycieczkę z dziećmi, które szybko się nudzą podczas klasycznego zwiedzania. W parku znajdziesz kolejki górskie, diabelskie młyny, automaty do gry, samochodziki i liczne atrakcje dopasowane do wieku. Na terenie obiektu organizowane są również wydarzenia sezonowe, a Linnanmäki oferuje bogatą ofertę gastronomiczną – od przekąsek po dania główne. Szczegóły znajdziesz na stronie https://www.linnanmaki.fi/en/

Muzeum Sztuki Ateneum

Ateneum to muzeum sztuki należące do Fińskiej Galerii Narodowej, które mieści się przy ulicy Kaivokatu 2. Otwarte w 1888 roku, prezentuje prace artystów fińskich i międzynarodowych – od XVIII wieku do lat 50. XX wieku (prace powstałe po 1960 roku są wystawiane w Muzeum Sztuki Współczesnej Kiasma). Kolekcja Ateneum obejmuje ok. 30 tysięcy dzieł, takich artystów jak Akseli Gallen-Kallela, Hugo Simberg, Vincent van Gogh, Paul Gauguin, Paul Cézanne, Marc Chagall czy Fernand Léger. Wstęp dla osób poniżej 18. roku życia jest bezpłatny, pozostałe osoby płacą 12, 20 lub 22 euro (bilet zniżkowy, bilet kupiony online lub bilet kupiony w kasie). Sprawdź szczegóły na: https://ateneum.fi/en/

Muzeum Sztuki Współczesnej Kiasma

Około 350 metrów od budynku Dworca Centralnego w Helsinkach, przy ulicy Mannerheiminaukio 2, znajduje się jedno z najciekawszych muzeów w stolicy. Kiasma, czyli Muzeum Sztuki Współczesnej, organizuje wystawy, występy i wydarzenia kulturalne. Programy realizowane przez Kiasma sprawiają, że sztuka współczesna jest dostępna dla każdego – w ramach działalności organizowane są m.in. zabawy kolorami dla maluchów, warsztaty artystyczne dla dorosłych czy wycieczki z przewodnikiem. W muzeum znajduje się również Kiasma Library, która specjalizuje się w sztuce współczesnej, oraz Kiasma Theatre, scena współczesnej sztuki na żywo. Kiasma nie tylko prezentuje sztukę, ale także ją kolekcjonuje, a dzieła nabyte przez muzeum są częścią kolekcji Fińskiej Galerii Narodowej. Obecnie w zbiorach obiektu znajduje się około 8800 dzieł. Wstęp dla osób poniżej 18. roku życia jest bezpłatny, pozostałe osoby płacą od 12 do 22 euro. Sprawdź nadchodzące wydarzenia: https://kiasma.fi/en/

Muzeum Sztuki Sinebrychoff Art

Razem z Ateneum i Kiasma Muzeum Sztuki Sinebrychoff tworzy Fińską Galerię Narodową. Sinebrychoff to jedyne muzeum w Finlandii specjalizujące się w starej sztuce europejskiej. Zbiory muzeum obejmują najcenniejsze i najbardziej znaczące obrazy starych mistrzów, datowane od XIV wieku do lat 50. XIX wieku. Kolekcja obejmuje około 6500 dzieł sztuki. Sercem obiektu jest wyjątkowy dom Paula i Fanny Sinebrychoff, eksponowany na drugim piętrze budynku. Kolekcja sztuki Sinebrychoffów, w tym meble i przedmioty, została przekazana państwu fińskiemu w 1921 roku. Muzeum znajduje się przy ulicy Bulevardi 40. Wstęp bezpłatny dla osób poniżej 18 lat, pozostałe osoby płacą 12, 18 lub 20 euro. Sprawdź szczegółowe informacje: https://sinebrychoffintaidemuseo.fi/en/

Skansen Seurasaari

Na wyspie Seurasaari, która leży kilka kilometrów na północny zachód od centrum Helsinek, znajduje się wyjątkowe muzeum na otwartym powietrzu, czyli skansen Seurasaari. Wyspa nie jest zamieszkana – w 1890 roku powstał tu park, a 19 lat później skansen. Obiekt składa się z 88 budynków pochodzących z różnych miejsc Finlandii i wybudowanych w okresie od XVII do XX wieku. Nic więc dziwnego, że skansen Seurasaari jest nazywany „wiejską Finlandią w miniaturze”. Najstarszym prezentowanym budynkiem jest kościół Karuna z 1686 roku. Na wyspie organizowane są też liczne wydarzenia, np. Seurasaari Midsummer Bonfires w czerwcu. Skansen jest otwarty od maja do września, a bilety są bezpłatne dla osób do 18 lat. Bilet zniżkowy kosztuje 9 euro, a normalny 12 euro. Na wyspie obowiązuje zakaz jazdy na rowerach, skuterach i innych pojazdach mechanicznych. Można się tu dostać z centrum Helsinek autobusem linii 24. Szczegółowe informacje: https://www.kansallismuseo.fi/en/seurasaarenulkomuseo.

Muzeum Designu w Helsinkach

Przy Korkeavuorenkatu 23 znajduje się muzeum poświęcone fińskiemu i zagranicznemu wzornictwu, modzie oraz grafice użytkowej. Designmuseo jest jednym z najstarszych muzeów w Europie Północnej (1873), a od 1978 roku działa w obecnej siedzibie, czyli w neogotyckim budynku szkolnym z 1895 roku. W obiekcie znajdziemy stałą wystawę poświęconą historii fińskiego wzornictwa od 1870 roku do czasów współczesnych, a także wystawy czasowe. Stała kolekcja obejmuje ponad 75 tysięcy obiektów, 40 tysięcy rysunków i 100 tysięcy obrazów. Designmuseo organizuje również zagraniczne wystawy objazdowe. Wstęp dla osób do 18 lat jest bezpłatny, a dorośli płacą od 12 do 20 euro (bilet zniżkowy lub normalny). Szczegóły na stronie https://www.designmuseum.fi/en/.

Wiesz już, co zwiedzić w Helsinkach – czas ułożyć własny plan podróży! W stolicy Finlandii znajdziesz mnóstwo ciekawych obiektów: budynków sakralnych, muzeów, rzeźb i budowli historycznych. Helsinki to także wspaniały park rozrywki i fascynująca twierdza, która służyła obronie trzech narodów. Część obiektów możesz zwiedzać za darmo, inne wymagają opłaty. Przed wizytą sprawdź najważniejsze informacje na stronach internetowych poszczególnych atrakcji.