Fiordy w Norwegii – co warto zobaczyć?

Fiordy norweskie to bez wątpienia najpopularniejszy cel podróży osób odwiedzających zachodnią Skandynawię. Ich piękno urzeka miłośników przyrody zarówno latem, jak i zimą, a obrazki jak z pocztówek zachwycają nawet największych sceptyków. Gdzie znaleźć najpiękniejsze fiordy w Norwegii? Łap nasz przewodnik!

Co to są fiordy?

Fiord (nor. fjord) to rodzaj głębokiej zatoki, która wcina się w głąb lądu – nawet na kilkaset kilometrów. Cechą charakterystyczną fiordu są strome brzegi, powstałe wskutek zalania żłobów i dolin polodowcowych. Fiord jest właśnie pozostałością po cofającym się lodowcu, który pozostawił głębokie żłoby – zostały one później zalane wodą, dzięki czemu dziś możemy podziwiać przepiękne fiordy norweskie. Jak głębokie są fiordy? Otóż widoczne gołym okiem wzgórza, które stanowią ich naturalną granicę, to jedynie 1/3 wysokości żlebu – aż 2/3 znajduje się pod wodą.

Gdzie są fiordy? Choć kojarzą nam się one głównie z Norwegią, fiordy możemy znaleźć na całym świecie, m.in. w Szkocji, Chile i Nowej Zelandii, a także na Islandii, Grenlandii i Alasce. Dwa najdłuższe fiordy świata znajdziemy właśnie w Norwegii – są to Sognefjorden (203 km) i Hardangefjorden (179 km). Oba fiordy leżą w okręgu Vestland, w południowo-zachodniej części kraju, a dłuższy od nich jest jedynie grenlandzki fiord Kangertittvaq (350 km).

Gdzie są fiordy w Norwegii?

Fiordy norweskie są charakterystyczne dla zachodniej części kraju, choć można je znaleźć również w głębi Norwegii oraz w Oslo. Tak naprawdę nie ma znaczenia, dokąd się wybierasz – zarówno na południu, jak i północy zawsze znajdziesz jakiś pobliski fiord (w całym kraju jest ponad 1700 nazwanych fiordów!). Najwięcej leży na północy: rekordzistą jest okręg Nordland, w którym możemy podziwiać ich aż 300. Sprawdź mapę fiordów, by zaplanować podróż i znaleźć najpiękniejsze fiordy w Norwegii.

Najpopularniejsze fiordy norweskie

Norwegia fiordami stoi, jednak niektóre z nich są szczególnie uwielbiane i uznawane za najpiękniejsze w kraju. Oczywiście trzeba pamiętać, że najpopularniejsze fiordy norweskie mogą być oblegane przez turystów, zwłaszcza w sezonie letnim. Warto więc wybrać się w rejs do Norwegii wiosną lub wczesną jesienią, kiedy pogoda wciąż dopisuje, a na trasach jest mniej ludzi. Zawsze możesz też zdecydować się na podziwianie fiordów spoza listy tych najpopularniejszych – w całym kraju jest ich niemal 2000! Warto zdecydować się także na rejsy po fiordach, które są często organizowane na miejscu.

Geirangerfjorden

Jeden z dwóch norweskich fiordów wpisanych w 2005 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO leży w południowo-zachodniej Norwegii w okręgu Møre og Romsdal i rozciąga się na długości 15 kilometrów. Geirangerfjorden jest otoczony skalistymi zboczami, po których spływają liczne wodospady – najsłynniejszym z nich jest wodospad Siedmiu Sióstr (De Syv Søstrene) o wysokości ok. 300 metrów. Nazwa nawiązuje do wyglądu wodospadu, który z daleka przypomina włosy siedmiu kobiet. W sercu fiordu położone jest miasteczko Geiranger, które zdobyło dodatkową sławę dzięki filmowi „Fala” (Bølgen) z 2015 roku. Jest to opowieść o możliwym tsunami, do którego może dojść w tej okolicy – Geiranger leży bowiem w pobliżu niestabilnej góry Åkerneset, której zbocze może runąć prosto do fiordu i wywołać falę zalewającą okoliczne miejscowości.

Nærøyfjorden

W 2005 roku Geirangerfjorden wraz z Nærøyfjorden zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako jedyne fiordy w Norwegii. Nærøyfjorden leży w okręgu Vestland, w pobliżu Bergen, i rozciąga się na długość 18 kilometrów. Jest odnogą Aurlandsfjorden, który z kolei stanowi odnogę Sognefjordu, najdłuższego fiordu w Norwegii. Jest to wąski fiord, który biegnie przez wioski Dyrdal, Bakka i Gudvangen. W okolicy znajdziemy rezerwaty przyrody Nordheimsdalen i Bleia. W 2013 roku Nærøyfjorden stał się inspiracją do stworzenia miasta Arendelle w filmie Disneya „Kraina Lodu”. Podczas wycieczki warto zajrzeć do pobliskiego Bergen, by odwiedzić słynne Bryggen z szeregiem hanzeatyckich budynków, które w 1979 roku wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W Bergen znajduje się też słynny Fisketorget, czyli targ rybny pod gołym niebem, gdzie zawsze można kupić świeże ryby.

Lysefjorden

Wybierając się nad Lysefjorden, warto mieć świadomość, że w Norwegii znajdują się dwa fiordy o tej nazwie. Jeden z nich, o długości zaledwie 6 km, leży w okręgu Vestland, natomiast drugi, ten bardziej efektowny, znajdziemy nieco dalej na południu – w okręgu Rogaland. Ten „właściwy” Lysefjorden ma 42 kilometry długości i 456 metrów głębokości w najgłębszym miejscu. Jest to bez wątpienia jeden z najpopularniejszych fiordów norweskich, który w 2023 roku odwiedziło ok. 635 000 osób. Nic dziwnego, gdyż to właśnie tutaj znajdują się słynne atrakcje: Preikestolen i Kjerag. Preikestolen to klif o wysokości 604 metrów o płaskim wierzchołku, który jest efektownym miejscem do fotografowania. Po drugiej stronie Lysefjordu leży wierzchołek Kjerag, który przyciąga słynnym uskokiem nad przepaścią o głębokości 984 metrów oraz zaklinowanym między skałami głazem Kjeragbolten. Wycieczkę warto połączyć z wizytą w pobliskim Stavanger, gdzie znajdziemy m.in. malownicze plaże z białym piaskiem, Fort Fjøløy z 1941 roku czy Muzeum Morskie.

Sognefjorden

Jest to najdłuższy i najgłębszy fiord w Norwegii oraz drugi najdłuższy fiord na świecie – ma 205 kilometrów długości i 1303 metrów głębokości w najgłębszym miejscu. Sognefjorden leży w okręgu Vestland i rozciąga się od gminy Solund na zachodnim wybrzeżu po miejscowość Skjolden u podnóża pasma górskiego Jotunheimen na wschodzie. Nazywany „królem fiordów” (kongen av fjordene), zachwyca malowniczymi krajobrazami i urokliwymi wioskami, takimi jak Balestrand, Lærdal, Flåm, Solvorn, Sogndalsfjøra czy Fjærland. Najdłuższy fiord w Norwegii można podziwiać na licznych obrazach XIX-wiecznych artystów: Sognefjorden uwiecznili na płótnie m.in. Thomas Fearnley, Hans Gude, Anders Askevold, Amaldus Nielsen, J.C. Dahl i Adelsteen Normann.

Hardangerfjorden

Drugi najdłuższy fiord w Norwegii również znajduje się w okręgu Vestland i ma 183 kilometry. Jego maksymalna głębokość to ok. 850 metrów w okolicy Norheimsund, mniej więcej w połowie fiordu. Rozciąga się od wysp Halsnøy i Huglo na zachodzie kraju aż po Odda i Eidfjord na wschodzie. W pobliżu Hardangerfjordu znajduje się słynna Trolltunga, czyli „język trolla”. Jest to formacja skalna o charakterystycznym kształcie, która leży na wysokości ok. 1100 metrów n.p.m., na pograniczu płaskowyżu Hardangervidda. Co roku „język trolla” przyciąga ok. 80 000 turystów, co czyni go jedną z największych atrakcji w Norwegii.

Po południowej stronie Hardangerfjordu leży lodowiec Folgefonna, trzeci co do wielkości lodowiec w Norwegii i jeden z najbardziej wysuniętych na południe lodowców w kraju. W 2005 roku na jego obszarze powstał park narodowy, który obejmuje cały lodowiec i otaczające go krainy. Według norweskiego geologa, profesora Josteina Bakke, w przypadku ocieplenia klimatu o 4°C Folgefonna może zniknąć do 2100 roku. Pod lodowcem znajduje się Tunel Folgefonna (Folgefonntunnelen) o długości 11,13 km łączący wieś Eitrheim w gminie Odda z Mauranger w gminie Kvinnherad.

Oslofjorden

Piękny fiord znajdziemy też w stolicy kraju. Mowa oczywiście o Oslofjorden, który jest szóstym najdłuższym fiordem w Norwegii (118 km). Rozciąga się od Oslo na północy po cieśninę Skagerrak na południu. Cieśnina Drøbaksundet dzieli natomiast Oslofjorden na dwie części: wewnętrzny (Indre Oslofjord) na północy i zewnętrzny (Ytre Oslofjord) na południu. Fiord jest otoczony okręgami Vestfold, Buskerud, Akershus, Oslo i Østfold, a nawet 40% norweskiej populacji mieszka w promieniu 45 minut jazdy od fiordu. Jest to popularny obszar rekreacyjny, po którym można pływać łódką czy łowić ryby.

W okolicy znajduje się wiele znanych miast, jak choćby Drammen, Sandvika, Moss, czy Fredrikstad, dlatego jest to świetna lokalizacja dla osób, które chcą połączyć przebywanie w pobliżu natury ze zwiedzaniem miast. Przez Oslofjord odbywa się też największy w kraju ruch promów i łodzi towarowych. Dzięki swojemu położeniu obszar ten charakteryzuje się spokojną pogodą, gorącymi latami i stosunkowo łagodnymi zimami – panuje tu najwyższa temperatura w całej Norwegii, a najzimniejszym miesiącem jest luty. Oslofjorden widoczny jest na wielu pracach Edvarda Muncha, między innymi na słynnym „Krzyku” (w czasach malarza funkcjonowała nazwa Kristianiafjord). Nad fiordem znajduje się też otwarte w 2021 roku Muzeum Muncha (Munchmuseet), które warto odwiedzić podczas podróży do stolicy.

Trollfjorden

Jeśli marzy Ci się wycieczka na Lofoty, koniecznie wpisz na swoją listę podróży Trollfjorden, który ma zaledwie 2 km długości, lecz jest zaliczany do najpiękniejszych w Norwegii. Ten malowniczy fiord wzbudził duże zainteresowanie w 2017 roku, kiedy ukazał się amerykański film „Pomniejszenie” z Mattem Damonem i Christophem Waltzem – to właśnie w tej okolicy powstawały zdjęcia do filmu. Fiord znajduje się na wyspie Austvågøya (która jest często uważana za część Lofotów), oraz w gminie Hadsel (uważanej często za część Vesterålen), dlatego położenie Trollfjorden bywa sporne.

Będąc na Lofotach, warto zobaczyć też inne atrakcje, takie jak nazywane „Wenecją Lofotów” miasteczko Henningsvær czy Muzeum Wikingów (Lofotr Viking Museum) w Bøstad. Na Lofotach znajduje się również jedna z najpiękniejszych plaż w całej Norwegii – Kvalvika. A jeśli szukasz krajobrazów jak z pocztówek, koniecznie odwiedź malowniczą wioskę rybacką Reine, która leży na południowym krańcu Lofotów. Znajdują się tu słynne czerwone domki na palach, a okoliczne widoki zapierają dech w piersiach.

Hjørundfjorden

33-kilometrowy Hjørundfjorden leży w okręgu Møre i Romsdal, w pobliżu miasta Ålesund. Z obu stron jest otoczony spiczastymi szczytami górskimi, co sprawia, że krajobraz wygląda jak z pocztówki. Fiord oddziela dwa półwyspy: Rånahalvøya na północnym wschodzie i Kolåshalvøya na południowym zachodzie. Znajduje się tu wiele wysokich szczytów, a najwyższe to Kvitegga (1717 m n.p.m.), Jakta (1588 m n.p.m.), Råna (1586 m n.p.m.) i Slogen (1564 m n.p.m.). Jest to fiord najbardziej narażony na osuwiska – z pięciu największych lawin w kraju, które pochłonęły najwięcej ofiar, aż trzy nawiedziły Hjørundfjorden lub dopływ Norangsfjorden.

W pobliżu fiordu leży malownicze miasto Ålesund, które znajduje się u ujścia kilku fiordów do Morza Norweskiego. W samym centrum miasta zlokalizowany jest świetny punkt widokowy, a miłośnikom morskiej fauny polecamy wizytę w jednym z największych akwariów słonowodnych w Europie Północnej – Atlanterhavsparken – które leży zaledwie 3 km od centrum Ålesund.

Jak i kiedy zwiedzać fiordy w Norwegii?

Jeśli wybierasz się na wycieczkę objazdową po najpiękniejszych norweskich fiordach, zdecydowanie polecamy rejs promem do Szwecji, skąd można łatwo dojechać drogą lądową do Norwegii. Innym rozwiązaniem jest wynajęcie auta na miejscu, choć jest to zdecydowanie droższa opcja. Jeśli chodzi o zwiedzanie, dostępne są zarówno punkty widokowe i piesze szlaki, jak i rejsy po fiordach. Wybierając najpopularniejsze fiordy norweskie, możesz liczyć na wycieczki zorganizowane, które pozwalają zobaczyć majestatyczne fiordy z zupełnie innej perspektywy i umożliwiają zanurzenie się w malowniczym krajobrazie Norwegii. Miłośnikom sportów wodnych polecamy też rejsy kajakami. Najlepszy czas na podróż to wiosna, lato i jesień. Zimą również możemy podziwiać fiordy, jednak w tym okresie mogą wystąpić ograniczenia w ruchu, a niektóre szlaki bywają zamykane ze względów bezpieczeństwa – zwłaszcza na północy. Wycieczki nad fiordy warto połączyć ze zwiedzaniem pobliskich miast, które stanowią też dobrą bazę noclegową dla turystów z całego świata.