Duńskie regiony i ich atrakcje

Dania zajmuje powierzchnię 42 952 km² i od 2007 roku jest podzielona na 5 regionów (regioner), w których znajduje się 98 gmin (kommuner). W latach 1970–2006 podział administracyjny Danii był nieco bardziej złożony – występowało wówczas 13 okręgów (amter), które dzieliły się na 275 gmin. Jakie są najciekawsze atrakcje poszczególnych regionów? Sprawdzamy!

Region Stołeczny (Hovedstaden)

Hovedstaden to najbardziej wysunięta na wschód części Danii, która równocześnie znajduje się najbliżej Szwecji. Najmniejszy duński region zajmuje powierzchnię 2 561 km² i składa się z byłych okręgów Kopenhaga i Frederiksborg, miast Kopenhaga i Frederiksberg oraz wyspy Bornholm. Stolicą Regionu Stołecznego jest Hillerød, natomiast jego największy miastem Kopenhaga.

Największe atrakcje Regionu Stołecznego:

• Ogrody Tivoli – park rozrywki w Kopenhadze otwarty w 1843 roku, który oprócz kolejek górskich oferuje również koncerty, występy teatralne, wydarzenia kulturalne, restauracje i kawiarnie oraz świąteczny jarmark bożonarodzeniowy.
• Zamek Christiansborg – dawny zamek królewski i kopenhaska siedziba duńskich monarchów do 1794 roku. Obecnie znajdują się tu muzea, biura rządu i parlament.
• Zamek Amalienborg – oficjalna rezydencja królów duńskich w Kopenhadze od 1794 roku, znana również jako zimowy pałac królewski. Kompleks pałacowy składa się z czterech obiektów: Pałacu Moltkego, Pałacu Levetzaua, Pałacu Brockdorffa i Pałacu Schacka. Obiekt oferuje również Muzeum Pałacowe, a jedną z największych atrakcji jest uroczysta ceremonia zmiany warty, która odbywa się codziennie w południe.
• Zamek Rosenborg – XVII-wieczny zamek w Kopenhadze jest dawną rezydencją podmiejską duńskich monarchów, gdzie obecnie znajduje się muzeum poświęcone królom z dynastii Oldenburgów.
• Mała Syrenka – symbol stolicy, czyli posąg Małej Syrenki z baśni Andersena, znajdziemy w porcie w Kopenhadze. Autorem słynnej rzeźby jest Edvard Eriksen.
• Nyhavn – kultowa dzielnica portowa zlokalizowana w centrum Kopenhagi, z charakterystycznymi kolorowymi domami. Istnieje możliwość rejsu kanałami Kopenhagi.
• Zamek Kronborg – znany również jako Zamek Hamleta, znajduje się w mieście Helsingør, nad cieśniną Sund oddzielającą Danię od Szwecji. Jest to obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO i symbol duńskiego panowania nad Cieśninami Duńskimi.
• Zamek Frederiksborg – renesansowa rezydencja królewska znajduje się w stolicy Regionu Stołecznego, Hillerød. Jej budowa rozpoczęła się w 1560 roku, a obiekt ten wyróżnia się wyjątkowym położeniem: leży na zachodnim brzegu jeziora Slotssøen i składa się z czterech części, a trzy z nich znajdują się na osobnych wysepkach.
• Park Narodowy Kongernes Nordsjælland – utworzony w 2018 roku, zajmuje powierzchnię 262,5 km². Zachwyca unikalnymi walorami kulturowymi i przyrodniczymi, takimi jak krajobraz polowań par force w północnej Zelandii (UNESCO), zamek Kronborg (UNESCO), zamek Marienlyst, dwór Krogerup, las Gribskov, las iglasty Tisvilde Hegn, las Klosterris Hegn z prehistorycznymi kurhanami, wrzosowisko Melby Overdrev oraz jeziora Arresø, Esrum Sø i Gurre Sø.

Zelandia (Sjælland)

Region Zelandia zajmuje powierzchnię 7 273 km² i obejmuje wschodnią część Danii, z wyłączeniem Regionu Stołecznego. W jego skład wchodzą dawne okręgi Roskilde Amt, Storstrøms Amt i Zelandia Zachodnia. Stolicą regionu jest Sorø, a największym miastem Roskilde.

Największe atrakcje Zelandii:

• Katedra w Roskilde – pierwszy gotycki kościół w Skandynawii, który stał się inspiracją dla gotyckiego budownictwa sakralnego w Europie Północnej. Jest to miejsce spoczynku duńskich monarchów. Od 1995 roku katedra w Roskilde znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Katedra, z wieloma wyjątkowymi kaplicami królewskimi, odzwierciedla zmieniającą się historię europejskiej architektury na przestrzeni 800 lat.
• Muzeum Łodzi Wikingów w Roskilde – obiekt prezentuje pięć słynnych statków wikińskich, a także opowiada historie łodzi, żeglarstwa i szkutnictwa z okresu starożytności i średniowiecza.
• Muzeum w Lejre – Lejre przez ponad 500 lat było siedzibą królewską. Muzeum w Lejre prezentuje artefakty, odkrycia archeologiczne i historie o legendarnych królach. Obiekt znajduje się w sercu dawnej siedziby królewskiej.
• Centrum Doświadczalne w Lejre – centrum edukacji archeologicznej obejmuje zrekonstruowane obozowisko z epoki kamienia, wioskę z epoki żelaza, wioskę wikingów i XIX-wieczną farmę. Obiekt pozwala doświadczyć codziennego życia ludzi z minionych epok.
• Møns Klint – najwyższy klif w Danii (do 128 metrów) jest zlokalizowany na duńskiej wyspie Møn. W pobliżu znajduje się interaktywne muzeum geologiczne GeoCenter.
• Park Narodowy Skjoldungernes Land – założony w 2015 roku, zajmuje obszar o powierzchni 170 km². Oferuje liczne walory kulturowe i przyrodnicze, m.in. groby wikingów, katedrę w Roskilde, kurhan Haralda Hildetanda, dwór Selsø, dwór Ledreborg, Roskilde Fjord, półwysep Bolund oraz lasy Boserup i Bidstrup.

Dania Południowa (Syddanmark)

Region zajmuje obszar o powierzchni 12 191 km² i leży w południowo-zachodniej części kraju. Stolicą Danii Południowej jest Vejle, natomiast największym miastem Odense. Region obejmuje dawne okręgi Fionia, Ribe Amt i Sønderjyllands Amt, a także część okręgu Vejle Amt.

Największe atrakcje Danii Południowej:

• Legoland w Billund – na terenie regionu Syddanmark znajduje się jedna z największych atrakcji w kraju. Legoland w Billund to najstarszy tego typu obiekt na świecie, który został otwarty w 1968 roku. Park rozrywki zbudowany z klocków Lego oferuje atrakcje dla całej rodziny.
• Lego House w Billund – jest to odrębna od Legolandu atrakcja, która pozwala w 100% skupić się na zabawie. Odwiedzający mają do dyspozycji 25 milionów klocków Lego i kilka stref doświadczeń, a każda z nich oferuje inne aktywności.
• Muzeum Andersena w Odense – Odense to rodzinne miasto Hansa Christiana Andersena, dlatego podczas wizyty warto odwiedzić muzeum złożone z trzech obiektów: domu, w którym urodził się baśniopisarz, domu, w którym mieszkał, a także Ville Vau, czyli interaktywnego świata baśni stworzonego z myślą o dzieciach.
• Park Narodowy Morza Wattowego – utworzony w 2010 roku, obejmuje ochroną duńską część Morza Wattowego (akwen leży również na terytorium Holandii i Niemiec). W 2014 roku obszar został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jest to największy park narodowy w Danii właściwej (1459 km²), a na jego terenie znajdują się płytkie wody, watty, rozlewiska, wyspy, wydmy i słone mokradła. Jest to również ostoja dla ptaków wędrownych: każdego roku zatrzymuje się tu nawet 15 milionów ptaków z co najmniej 40 gatunków. Na terenie parku narodowego występują też foki pospolite i szarytki morskie.

Jutlandia Środkowa (Midtjylland)

Jutlandia Środkowa to największy duński region, którego obszar zajmuje powierzchnię 13 053 km². Stolicą regionu jest Viborg, a jego największym miastem Århus. Jutlandia Środkowa obejmuje dawne okręgi Ringkjøbing Amt i Århus Amt, a także część okręgów Vejle Amt i Viborg Amt.

Największe atrakcje Jutlandii Środkowej:

• Ebeltoft – stare miasto portowe założone ok. 1200 roku zachwyca brukowanymi uliczkami i zabytkowymi domami z muru pruskiego. W pobliżu znajdują się parki rozrywki, ogrody zoologiczne i akwaria: Djurs Sommerland, Randers Tropical Zoo, Kattegatcentret, Munkholm Zoo, Ree Park i Skandinavisk Dyrepark.
• The Infinite Bridge – wyjątkowy most w kształcie okręgu znajduje się na plaży w Århus i jest dostępny w sezonie turystycznym, a zimą rozbierany.
• Ruiny Zamku Kalø – ruiny XIV-wiecznego zamku leżąok. 30 km od miasta Århus. Zamek został zbudowany w 1313 roku przez duńskiego króla Eryka Menveda jako jedna z czterech twierdz na terenie Jutlandii. Budowla została wzniesiona w celu stłumienia rebelii chłopów.
• Katedra w Århus – jest to najdłuższy kościół w kraju (93 m) z najwyższą wieżą kościelną w Danii (96 m). Luterańska katedra była pierwotnie wybudowana w stylu romańskim, a następnie przebudowana na styl gotycki. W jej wnętrzu znajdziemy m.in. ołtarz szafkowy z 1479, miedzianą chrzcielnicę z 1481, barokowe organy z 1730 i XVIII-wieczny okręt wotywny.
• Park Narodowy Mols Bjerge – park o powierzchni 180 km² został utworzony w 2009 roku we wschodniej części Półwyspu Jutlandzkiego. Powstał w celu ochrony krajobrazu polodowcowego, leśnych terenów, wrzosowisk, łąk, jezior, morza i obszarów przybrzeżnych. Obejmuje m.in. historyczne miasto Ebeltoft, ruiny XIV-wiecznego zamku Kalø oraz trzy kopce z epoki brązu.

Jutlandia Północna (Nordjylland)

Najbardziej wysunięty na północ duński region zajmuje obszar o powierzchni 8 020 km². Stolicą i największym miastem Jutlandii Północnej jest Aalborg, a region obejmuje dawne okręgi Jutlandia Północna, a także część okręgu Viborg Amt i gminy Mariager.

Największe atrakcje Jutlandii Północnej:

• Oceanarium Morza Północnego w Hirtshals – Nordsøen Oceanarium to największe akwarium w Europie Północnej, w którym można nie tylko podziwiać morskie stworzenia, lecz również uczestniczyć w licznych aktywnościach.
• Katedra św. Budolfi w Aalborgu – katedra gotycka powstała pod koniec XIV wieku, a w XVIII wieku dobudowano do niej 28-metrową wieżę z iglicą. Śnieżnobiały kościół luterański jest jednym z symboli Aalborga.
• Aalborghus – XVI-wieczny zamek z muru pruskiego zbudowany przez króla Chrystiana III.
• Skagen – leżące na północnym cyplu Jutlandii miasto portowe Skagen zachwyca wyjątkowymi krajobrazami, które w XIX wieku docenili tzw. Malarze ze Skagen. To również doskonały obszar do obserwowania ptaków, a jedną z największych atrakcji jest przylądek Grenen, czyli najbardziej wysunięty na północ punkt Danii, gdzie Morze Północne spotyka się z Morzem Bałtyckim. W Skagen znajduje się również kościół pod piaskiem, który od XVI wieku jest zasypywany przez wydmę; obecnie widoczna jest już tylko wieża.
• Park Narodowy Thy – pierwszy park narodowy w Danii właściwej został założony w 2007 roku. Na powierzchni 244 km² znajdują się liczne wydmy i wrzosowiska, a tutejsze krajobrazy stanowią doskonałą ucieczkę od zgiełku dużych miast.

Najczęściej odwiedzanym regionem duńskim jest bez wątpienia Region Stołeczny, który obejmuje Kopenhagę. Jednak każdy z opisanych obszarów ma do zaoferowania unikalne atrakcje i wyjątkowe krajobrazy. W każdym z regionów znajdziesz też jeden z 6 duńskich parków narodowych – ostatni z nich mieści się poza Danią właściwą, na Grenlandii, która jest autonomicznym terytorium zależnym Danii. Jest to równocześnie największy park narodowy na świecie (972 000 km²).